Thursday 18 January 2018

Biografie Kenneth Wilkie Het dossier Van Gogh

Van Gogh publicaties
Column nr 491 dd 18 januari 2018

Het bezoek aan het Van Gogh museum bracht ons op het spoor van het boek van Kenneth Wilkie. Een journalist die anders dan een kunsthistoricus naar kunst kijkt. Bovendien was het voor deze journalist kritisch de wegen na te gaan die Vincent van Gogh had betreden. Hij had daarvoor een maand van zijn bazen gekregen en moest met een volledig verhaal terugkomen. Dat hij en passant nog een tekening ontdekte in Engeland wekte al evenzeer toentertijd beroering als heden ten dage dat de collectie van Van Fentener van Vlissingen een nieuwe Van Gogh tekening herbergt en nu te zien is in het Singer Museum te Laren. 

Maar eerst nog even terug naar het boek van Belinda Thomson onder de titel Van Gogh schilder. Een boek met fraaie reproducties en goede analyses van de schilderijen. Zij heeft verbanden gelegd tussen werken waar je zelf de samenhang van kunt ervaren. Aangezien in een bijlage een vermelding stond naar de catalogi van De La Faille en Jan Hulsker, lag het voor de hand om de catalogus van Jan Hulsker erbij te nemen omdat deze chronologisch zijn gerangschikt. Enige afwijkingen werden geconstateerd en dat ook aan de redactie van het Van Gogh museum gemeld. Bij een nieuwe druk is dat gemakkelijk te corrigeren.

Het boek van Kenneth Wilkie leest prettig en is meeslepend, omdat hij nog bronnen kon aanboren, die rechtstreeks naar het leven van Vincent van Gogh leidden. Dat was voor die journalist natuurlijk uiterst interessant en niets was hem teveel. Slapen in de open lucht, 's nachts doorwerken, eindeloze afstanden afleggen etc. etc. In de Nuenense periode ontmoette hij nog de hoogbejaarde molenaar Piet van Hoorn. Hij had vogelnestjes voor Vincent gezocht en aan Van Gogh gegeven. Daar heeft hij die fraaie tekeningen van gemaakt.  Maar ook werd er verteld, dat alle spullen die van Vincent over waren gewoon in de fik waren gestoken. De tekst van Wilkie  Toen Vincent tenslotte Nuenen verliet, raapte koster Schafrath ( hij had toen een atelier in een gebouwtje van de R.K. Kerk in Nuenen) alle "rommel" bij elkaar en verbrandde het zootje, Er waren enkele stapels doeken bij en tekeningen  die hij gedurende zijn verblijf in Nuenen had gemaakt. Arme Vincent, Ik herinner me dat ik erg verdrietig was, toen ik hoorde dat hij weg was ( Piet van Hoorn dus) Daar waar eenieder die aan onderzoek doet, stopt omdat er geen resultaat valt te behalen, gaat Wilkie telkens verder. legt andere verbanden en weet bronnen te vinden, die toentertijd onbekend waren. 
Al even verbijsterend is de gang van zaken met de spullen die Van Gogh in Saint Remy achterliet. En kist met doeken liet hij daar achter.   Wilkie schrijft hier het volgende : De zoon van de dokter van monsieur van Gogh, dr Peyron  vond de kist en liet de doeken aan zijn vriend zien, een jongen die Henri Vanel heette.De jongens besloten ze als doelwit te gebruiken voor hun spel met pijl en boog. Ze zetten de schilderijen op de trappen van de inrichting en schoten er gaten in tot ze helemaal aan flarden waren.  Alleen pas heel veel later, toen die rare schilder Van Gogh zo beroemd werd, realiseerden ze zich wat ze hadden vernield, Wie weet?  Och de mensen doen soms de gekste dingen op dit plekje van de wereld. 

Deze twee passages tonen duidelijk aan dat niet alle kunst voor altijd is. Een discussie op de VU had ook als onderwerp of je kunst voor de eeuwigheid maakt. Niet dus. Dat tonen deze twee voorbeelden wel aan. Hieronder treft u nog enkele zwart wit afbeeldingen aan van het boekwerk van Kenneth Wilkie

                                                                                                                                                                                                                               Cover van het boek van Kenneth Wilkie, afgebeeld staat Sien, de vrouw waarmede hij in Den Haag een relatie had.
                                                                                                                                                                                                                                               Foto van hoofd van de afdeling Zuster Epiphany. De relatie met de kloosterzusters  die Vincent verzorgden , was niet optimaal. Hij als protestant voelde zich niet senang bij deze katholieke zusters, die liefdevol de psychiatrische patiĆ«nten verzorgden.  Hij wilde ze ook niet afbeelden, maar als u de volgende afbeelding ziet van de stratenmakers, zoals dit schilderij heet, kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat hij toch een paar zusters heeft afgebeeld net naast die dikke boom. De mevrouw op de voorgrond draagt een tas, kan ook zelfs nog een kloosterzuster zijn, maar die twee anderen zijn aan hun kloosterhabijt met rozenkrans duidelijk te herkennen.
                                                                                
                                                                             En zo gaat die eindeloze reeks wetenswaardigheden over het leven van Vincent van Gogh maar door. Eindeloos veel boeken zijn er geschreven over zijn ziektebeeld.  Dat heb ik nooit zo goed begrepen en het brengt je naar mijn mening niet verder om zijn werk beter te kunnen begrijpen, maar ja, zo heeft ieder zijn eigen opvattingen. Kunstboeken, lezingen, adviezen, taxaties, bemiddeling etc. Contact via deze blog                                                                                                                                                                                                       

No comments:

Post a Comment