Kerkinterieurs in Nederland

Sint Jan de Doperkerk in Waalwijk

Column nr 440

Waarom nr twee en tachtig gekozen van de honderd kerken van dit fraaie esthetisch boek, dat de rijkdom laat zien van alle keren in Nederland.? Er is slecht een reden. De beschrijving van deze kerk is door een collega-student geschreven, dat mijn kamermaatje was bij studiereizen naar Berlijn en Madrid. Herman Wesselink is een talentvolle architectuurhistoricus die met name veel interesse had voor de kerkenbouw in Nederland. Hij is lid van het Cuypersgenootschap en een kenner van de Nederlandse kerken in de meest brede zin. De plebaan van de Bavo kathedraal aan de Leidsevaart te Haarlem, Hein Ogtrop is ook een man, die in het bisdom blad Samen Kerk veel kerken heeft geanalyseerd. Herman Wesselink heeft in dit lijvige boek enkele kerken beschreven. Dat kan je aan hem wel overlaten. Hij is een student van wijlen de heer Professor Koos Bosma, een bevlogen VU Architectuurdocent. Hij kon studenten enthousiast maken voor architectuur en bij onze eerste kennismaking met Berlijn met een bus door Oost-Berlijn wist hij ons veel te vertellen over de Russische bouwinvloed in de wijken van Oost-Berlijn. De kleine appartementen werden na de Wende vergroot van drie naar een appartement

  Het kruis boven het altaar van de Sint Jan te Waalwijk en daarboven het interieur.

wat schrijft Herman over  de architectuur van deze kerk."Pas in 1932 ging de bisschop van Den Bosch akkoord met het definitieve ontwerp, ditmaal van de hand van de jonge architect Hendrik Valk, die enige tijd bij Stuyt en Joseph Cuypers had gewerkt en daarom door hen sterk was beïnvloed. De kerk werd gebouwd in de jaren 1923-1925, ter vervanging van een Waterstaatskerk uit 1829 [........] Architect Willem Valk liet zich inspireren door de vroeg christelijke Aya Sofia en de San Vitale in Ravenna  ] .........] 

De imposante kerk is ingenieus ontworpen. Uitgangspunt is een centrale ruimte in de vorm van een onregelmatige achthoek, overdekt door een groot koepelgewelf. De koepel wordt gedragen door indrukwekkende paraboolvormige bogen. Ze steunen op acht kolommen, die aan de onderzijde met marmer zijn bekleed. Rondom deze kern bevinden zich de zijkapellen, die eveneens met een koepel of een halve koepel zijn afgesloten. Aan de buitenzijde zijn het deze negentien koepels die in het oog springen en dan met name de bekleding ervan :  op de daken ligt maar liefst twintigduizend kilo koper. Het interieur is deels ontworpen door Valk. Het  is uitgevoerd in schoonmetselwerk met een expressionistische detaillering onder meer in de gemetselde sierbanden en sierpatronen in groen geglazuurde baksteen. (als u bovenste foto kunt vergrootten dan kunt u de groene kleur waarnemen) Ook de parabolische bogen en gewelven dragen bij aan het expressionistische karakter van het gebouw.] .........] Vensters zijn gemaakt door Willem Wiegmans en bevatten felgekleurde  geometrische afbeeldingen van koning David en de profeten uit het Oude Testament. Valk ontwierp ook de grote bronzen overkapping boven het altaar in de koorutbouw, De koepelvorm van dit ciborium ( baldakijn)  doet denken aan de uitwendige koepels op het kerkgebouw en bestaat uit zestien zijden, Het koperen ciborium lijkt gemaakt te zijn van vellen leer en verwijst daarmede naar de leerindustrie ( schoenen) die in het begin van de 20e eeuw een belangrijke rol speelde,

De financiering van de kostbare kerkbouw werd mede door deze industrie mogelijk gemaakt.

Bron : Kerkinterieurs in Nederland, : Museum Catharijne convent, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, fotograaf Arjan Bronkhorst.

Een indrukwekkend boek, dat opvalt door de prachtige foto's en de fraaie teksten van de scribenten. Je vraagt je altijd weer af, hoe die financiering in het verre verleden tot stand kwam, maar er waren altijd mensen die soms veel geld staken in dat markante gebouw van hun dorp of stad.

In deze regio vind je ook tal van prachtige kerken. Andijk, Wervershoof, Hoorn, Westwoud, Noord Scharwoude, 't Veld, Schagen, Warmenhuizen Stuk voor stuk juweeltjes van kerkenbouw.

Geniet daarvan, van de mooie zang die in die kerken klinkt, van de fraaie orgels, kansels, gebrandschilderde ramen.

Kunstboeken, rondleidingen, lezingen, essays etc.,  reacties neem dan contact op via deze www. blogger.com

drs jjj artes admirans

Het gele huis in Arles

Nog een keer het schetsboek uit Arles
Column nr 439 dd. 8 december 2016

Bij de opening van de nieuwe entree van het Van Gogh museum, hield Alex Ruger de directeur een speech en liepen er veel dames in Van Gogh jurken rond. Afbeeldingen van de amandelbloesem etc. zag je telkens langs schuiven. In gesprek met een tweetal grote Van Gogh kenners, bij wie ik me even aansloot, werd aan mij de vraag gesteld of het Gele Huis in Arles nog bestond? Ik dacht van wel, maar uit het boek van Welsh-Ovcharov blijkt nu, dat het in de tweede wereldoorlog verwoest is bij een bombardement in 1944. Zou die vraag ook al in verband hebben bestaan met de al lang lopende discussie over dat schetsboek uit Arles? Zou zomaar kunnen. Tegenstanders hebben dan een troef in handen om vast te stellen, dat het niet een schetsboek van Van Gogh kan zijn, omdat het Gele Huis in 1945  van de aardbodem verdween.  Hier enige foto's van het Gele huis voor en na het bombardement.

Het Gele Huis te Arles

Tweede afbeelding het Gele Huis na het bombardement van 1944

Welsh Ovcharov schrijft vervolgens hoe toch het schetsboek bewaard is gebleven "

:De huidige eigenaar bewaarde het schetsboek vele jaren zonder te weten wie de kunstenaar was, die de tekeningen in het  grote, ingebonden Brouillard had gemaakt  Voor haar was het gewoon een schat die ze bewaarde als herinnering aan haar moeder, van wie ze het cadeau had gekregen. Het enige bekende schetsboek met in de jaren 1888-1890 in de Provence gemaakte tekeningen wordt hier voor het eerst geopenbaard.: Het Album Ginoux, Van Gogh's  'grand carnet de dessin' dat dokter Rey op 20 mei 1890 in Café de la Gare, in naam van de kunstenaar had teruggegeven aan het bevriende echtpaar Ginoux, is eindelijk na 126 jaar ontrukt aan de vergetelheid.

Het schetsboek was al niet meer in het Gele Huis, dus kon het ook niet verdwenen zijn na het bombardement in 1944. Eerlijk gezegd om tegenargumenten te zoeken en te vinden, moet je dat niet doen via de provenance, want daar is geen speld tussen te krijgen. Of je via het tekenhandschrift van Van Gogh de onechtheid kunt aantonen, is een geheel andere dimensie, maar dat lijkt me zo - een, twee, drie- niet zo eenvoudig.

Een interessante mail mocht ik vandaag van detective Arthur Brand ontvangen. De gestolen schilderijen uit het voormalige Scheringa museum, zijn door hem opgespoord en dat La Musicienne van De Lempicka weer boven water is, zal menigeen goed doen. Gelukkig zijn de huidige opsporingstechnieken knapper en kunnen criminelen eerder tegen de lamp lopen, zeker als het zulke beroemde en opvallende werken zijn.

Geniet van de komende decembermaand. Veel te beleven, veel concerten en veel Kerstgroepenexposities, zo ook in de Martinuskerk hier in 't Veld. Zeer divers en opvallend is kantkloswerk van engelen, kerstroos en het kerst tafereel zelf  in de vorm van een grote ster. Maar wat te denken van gekant kloste tulpen en een kerstster?? Groot vakmanschap van een mevrouw uit Medemblik. Soms ligt de kunst om de hoek. Kunstboeken, lezingen, rondleidingen, essays, columns, adviezen, taxaties etc. reageer op deze column

drs jjj artes admirans.