Waarom naar het troosteloze Drenthe??

Vincents korte periode in Hoogeveen en Nieuw Amsterdam

Column nr 465

Enige indrukken van De Grote Van Gogh Atlas, pag.90 en 91, zijn verblijf in Drenthe

Zoals zijn verblijf in Saint Remy niet uitmuntte door gezelligheid en" in je comfortzone zitten", is het evenmin opwekkend om een tijd te gaan werken in het meest arme deel van Nederland, waar de kost met turfsteken moest worden verdiend. Niets ten nadele van Drenthe, want nu is de streek ook welvarend, maar eind negentiende eeuw had je daar niet zoveel te zoeken. Vincent had daar blijkbaar andere ideeën over. Maar wat nu als hij had gekozen voor kunstenaarscentra als Laren, Blaricum, Oosterbeek,  Bergen NH?  Ongetwijfeld zou dan zijn ontwikkeling vermoedelijk een geheel andere kant uit zijn gegaan. Maar "als' bestaat immers niet en wij proberen te analyseren wat Drenthe met Van Gogh deed inzake zijn artistieke ontwikkeling. Als creatieveling had hij oog voor de typische Drentse aangelegenheden als "plaggenhutten', trekschuiten die door zelf gegraven waterwegen werden voortgetrokken door mensen of paarden, de schaapskooien met de herders en de vele bijenkorven. Maar als hij dat vast wilde leggen met een tekening of met olieverf, dan had hij wel een probleem omdat in Hoogeveen geen olieverf te koop was en hij broer Theo moest vragen, of hij dat naar Hoogeveen wilde sturen. Zijn logement was niet veel soeps en daarom onderzocht hij of hij met de trekschuit richting Nieuw Amsterdam-Veenoord kon reizen, Dat was mogelijk en hij is daar een korte tijd geweest. Hij reisde ook nog af naar Zweelo om daar de bekende Duitse kunstschilder Max Liebermann te ontmoeten, maar achteraf bleek dat Liebermann daar alleen in de zomer werkte. Kortom veel kommer en kwel:  eenzaamheid, hij miste Sien en de kinderen, met wie hij in Den Haag bevriend was geraakt, hij werd ziek, had het koud en kon beslist in Hoogeveen zijn draai niet meer vinden en besloot via Utrecht af te reizen naar het ouderlijk huis, dat nu in Nuenen te vinden was, omdat zijn vader daar was beroepen als dominee.

De trend in die tijd onder de kunstenaars was dikwijls het willen terugkeren naar de natuur, een denken dat door de Franse filosoof Rousseau was ontwikkeld. Ook was een stroming die wellicht als reactie op het impressionisme, weer teug wilde naar het realistische schilderen zoals Gustave Courbet deed en een eigen Parijse "Salon" stichtte, om dit nieuwe werken onder de aandacht van de High Society te brengen. Daarin had Courbet best wel succes. Het verblijf in Drenthe heeft in ieder geval Vincent gezet om verder te gaan als kunstschilder en het idee om verder evangelist of dominee te worden maar te laten varen. Wat dat betreft was het voor hem een goede ontwikkeling. Geniet in uw vakantie van de natuur en cultuur en relax met volle teugen. Kunstboeken, lezingen, adviezen, rondleidingen, taxaties, adviezen etc, contact via deze blog

drs jjj artes admirans

Stokpaardje van Van Gogh Olijfbomen

De olijven plukkers 1889, Saint Remy  olieverf op doek, 72 x90 cm, particulier collectie

De Olijfbomen van Vincent van Gogh

Column nr 464 dd. 19 juli 2017

Als je iedere week je verplicht een kunstcolumn te schrijven, valt er best wel wat denkwerk te verrichten, welk onderwerp je deze keer uitkiest. De  Grote Van Gogh atlas biedt feitelijk voldoende stof om meerdere columns mee te vullen, zonder dat het vervelend wordt, want je moet onderwerpen ook niet helemaal uitkauwen, want dan blijft er niets meer over. Uit de dagboeken van Van Gogh is op te maken dat hij van mening was dat al zijn tijdgenoten geen olijfbomen konden schilderen. Hierboven ziet u een afbeelding van olijfbomen die hij heeft gemaakt in de inrichting Saint Remy Iain Zaczek schrijft in het boek  1001 schilderijen, die je gezien moet hebben, het volgende: "In totaal schilderde hij tijdens zijn herstelperiode in Saint Remy 14 tafelrelen met olijfbomen, waarvan de afbeelding hierboven er een van is. Van Gogh drukte zich graag uit in natuurlijke vormen. De gedraaide takken van de bomen deden hem denken aan uitgestrekte en smachtende armen. Van Gogh's schokkerige maar beheerste penseelstreken vormden een kalme schreeuw om hulp. Daarbij kwam de Bijbelse associaties. Voor van Gogh die in zijn jeugd lekenpriester ( lees evangelist) stonden de bomen in verband met het lijden van Christus in de hof van Gethemane op de Olijfberg. De Bijbelse associatie was belangrijk, want in 1889 schilderde zijn tijdelijke maatje  Gauguin een versie van Christus in de Hof van Olijven, waarin hij de gelaatstrekken van Christus verving door die van hemzelf. Van Gogh had daar wel andere ideeën over en gaf de voorkeur aan de bovengenoemde versie. Uit de studie en scriptie over de religieuze kunst bij Vincent, was ook vastgesteld, dat in de periode  Saint Remy Van Gogh sterk terugviel op zijn houvast van het geloof. Dat heeft hem zeker troost geboden, maar niet echte genezing.

Zo zie je maar weer, dat onderwerpen je soms zomaar in de schoot worden geworpen. Heeft u in de pers gelezen van emeritus professor Carel Blotkamp ( bij hem afgestudeerd) een eigen keuze heeft mogen maken van alle werken in het Museum Boymans te Rotterdam. Van alle werken en dat zijn er nogal wat, heeft hij keuzen mogen maken en mocht hij de kabinetten vullen met zijn keuzen. Daar ben je wel even mee bezig. Eens even kijken of we een gaatje kunnen vinden om dat allemaal eens te gaan bewonderen. Het lijkt me boeiend om inrichting en keuzen van de heer Blotkamp nader tot je te nemen. Geniet van uw vakantie, vergeet niet wat cultuur op te snuiven, naast tijd van relaxen, rondhangen, keuvelen, terrasje pakken met een hapje en een drankje en rond deze tijd kunt u nog tegen het spektakel van de Tour de France oplopen. Kunstboeken, lezingen, adviezen, taxaties, rondleidingen etc. Contact via deze blog

drsjjj artes admirans

De grote van Gogh Atlas

Vincent van Gogh's verblijf in Saint Remy

Column nr 463 dd 12 juli 2017

Waarom kies ik een pagina met indrukken van Saint Remy?  Het zal ongetwijfeld te maken hebben met het feit, dat daar in die beslotenheid van een voormalig klooster, waar kloosterzusters de patiënten verzorgen, dat van Gogh op religieuze thema's kwam en daar werd tijdens mijn bachelor studie een onderzoek naar gedaan, hetgeen uitmondde in mijn scriptie De religieuze kunst bij Vincent van Gogh, met als ondertitel Zijn geloof, zijn bewogenheid, zijn penseel.. Na een publicatie in een regio blad, was er hier veel belangstelling voor deze studie en alhoewel ik best wel een flink aantal kopieën had, is er uiteindelijk nog maar een exemplaar voorhanden, buiten dan het exemplaar dat op de VU ligt. Hieronder ziet u een indruk van de passage uit het boek dat de auteurs hebben gewijd aan zijn verblijf in Saint Remy

pagina 152 en 153 uit de Grote Van Gogh Atlas, 2015 door Nienke Denekamp, René van Blerk en T. Meedendorp

Je ziet de eenvoudige behuizing en als je zijn dagboeken hebt gelezen, weet je hoe moeilijk het daar heeft gehad en pas na geruime tijd weer aan het schilderen kon, Daar schreef hij onder meer in dat de meeste schilders geen goede olijfbomen konden schilderen. Hij kon dat beter en getuige bovenvermelde afbeeldingen ziet u dat hij daar wel gelijk in had.
De atlas staat stil bij alle plaatsen waar hij woonde en werkte. Zeker de periode Nuenen is goed weergegeven. De heer de Brouwer uit Nuenen die mij veel kennis verschafte rond zijn verblijf in dat dorp, heeft me enige tijd terug nog de watermolens laten zien, welke hij had geschilderd. In Nuenen kan je heel veel Van Gogh sfeer beleven en krijg je de indruk dat je bij de bron zit. Het blijft natuurlijk buitengewoon bijzonder dat deze eenvoudige kunstenaar nu zoveel bekendheid en beroemdheid geniet, welke niet meer te beschrijven zit. Inmiddels zijn er duizenden titels van boeken en ook Amerikaanse historici en kunsthistorici houden zich bezig met het fenomeen en op een gegeven moment denk je, dat alles wel gezegd is, maar blijkbaar is dat niet het geval en blijven publicaties komen. Zeker, je komt mensen tegen, die de schilder niet waarderen of op zijn merites niet goed kunnen inschatten, maar deze kleine categorie legt het af tegen diegenen, die Van Gogh op handen dragen. Geniet van zijn kunst en van vele andere kunst, tegenwoordig te kust en te keur in veel musea. Kunstboeken, lezingen, taxaties, adviezen etc via deze blog graag corresponderen
drsjj artes admirans

Museumbezoekers

Hans Eijkelboom kleurenfoto 87x110 1998 Museum  Arnhem

Column nr 462 dd. 5 juli2017

Deze foto is een onderdeel van het fotografisch dagboek, waaraan Hans Eijkelboom werkte van 1992-2007, vijftien jaar wel te verstaan en elke dag maakte hij een foto in een museum. Deze foto geeft een indruk van de museumbezoeker. De gemene deler is de aandacht voor de werken, waarnaar elke bezoeker kijkt.  Iedereen doet dat verschillend als U zelf kunt waarnemen. Sommige met de armen over elkaar. Een ander heeft nonchalant zijn jasje over zijn arm, een mevrouw doet dat met wandelwagentje met kind. Sommige bezoekers met handen in broekzak,  De ander heeft een beschrijving bij zich en een andere bezoeker doet dat samen met partner. Als je kunstenaar bent en mooie dingen maakt, heb je publiek nodig. Een andere vraag die je kan stellen. Is dit kunst?  Een kennis studeerde aan de Rietveld en had honderd roze muisjes gemaakt allemaal met verschillende staartjes. Een hels monnikenwerk.  De Rietveld docenten vroegen zich ook af, of dit werk onder kunst mocht worden gerekend. Toen al die muisjes op een mooie houten vloer in een oud Amsterdams herenhuis waren opgesteld, waren de heren overtuigd en kreeg het de kunstwaardering. Zo ook deze foto. Het gaat om het idee, bedenk dat maar en wie gaat er elke dag op uit om een foto van een museumbezoeker te maken. Maar Hans Eijkelboom heeft het thema fraai uitgewerkt en de kunstenaar bevindt zich op het vlak van conceptuele kunst ( deze foto) en documentaire fotografie. Eijkelboom heeft gekozen voor bezoekers die alle ruimte hebben om de werken goed te kunnen bekijken. Alweer enige tijd terug bij de expositie Late Rembrandt in het Rijksmuseum, was dat beslist niet het geval. Eindeloos veel bezoekers en soms kon je vanaf de tweede rij een Rembrandt bewonderen. Meestal liep je even door om  vervolgens terug te komen als er geen rij voor stond.

De kunstenaar heeft nu eenmaal publiek nodig. Eerstens om werk aan de man te brengen om zo in het levensonderhoud te kunnen voorzien en tweedes om bewonderd te worden en om de pers de gelegenheid te geven, jouw werk een grotere bekendheid te geven. Als kunsthistoricus is je spectrum nu eenmaal breed en het zou niet goed zijn als U vaststelt dat ondergetekende alleen maar over de Haagse School zou schrijven. Toegegeven de stroming heeft mij een beetje in de ban, maar evenzeer kan je dan niet om de Gouden Eeuw heen omdat de ene stroming de andere heeft beïnvloed. Geniet van al die mooie dingen die creatieve mensen ons hebben nagelaten. Dat verrijkt ons leven en heeft ons leven meerwaarde. Kunstboeken, lezingen, rondleidingen, adviezen, taxaties, essays, neem contact op via deze blog

drs jjj artes admirans