Waarom zoveel boeken over Vincent van Gogh?

Ieder jaar weer nieuwe edities en zienswijzen inzake Vincent van Gogh

Column nr 370 dd. 25 juni 2015

Op de 11e etage van de VU in de leeszaal dient mijn scriptie nog te staan onder de titel Vincent van Gogh, met als ondertitel, Zijn geloof, Zijn bewogenheid, Zijn passie. De bachelorscriptie behandelde  in breed perspectief een zoektocht naar de wortels van zijn religiositeit dat bij hem te vinden was vanwege zijn milieu in het gezin van een dominee en zijn aspiraties om net als zijn vader dominee te worden. Als evangelist werkte hij in Ramsgate ( Engeland) en in de Borinage (Belgie) . Je komt van zo'n intensieve studie niet meer los. Dat leidde tot het schrijven van talloze columns over hem, maar ook tot het geven van lezingen over hem en dan juist over dat bovengenoemde onderwerp. Als je dan het boek van Jan Hulsker hebt  Vincent van Gogh en zijn weg / Zijn complete werk, denk je, zo is het goed en afgerond, maar telkens verschijnen er op de markt waarvan je dan in eerste instantie denkt, : HERHALING VAN ZETTEN' en als je dan verder snuffelt en het boek inkijkt, word je verrast door de prachtige afbeeldingen, door de de moderne grafische technieken zo wonderschoon zijn afgedrukt en daar ga je dan weer, terwijl je boekenkast al een volle plank Van Gogh herbergt. Dat gebeurde ook weer met het fraaie werk van Rosalind Ormiston. Parallel aan de titel van mijn  bachelorscriptie had zij eveneens een driedubbele ondertitel : Zijn leven, Zijn kunst, Zijn brieven. Wie is Rosalind Ormiston dan? Een docent kunst-design-architectuurgeschiedenis aan de universiteit van Surrey.Zij schrijft voor  wetenschappelijke en publiekstijdschriften. Haar Van Gogh boek zit tussen beide in. Vanuit Vincent;s dagboeken heeft zij zijn leven in een aantal perioden ingedeeld, die niet parallel lopen met het boek van Jan Hulsker. Zij deelt zijn leven in als volgt : 
1/ 1872-1880
2. 1881-1883
3.1884-1886
4/1887=1888
5.1889.1890

Om maar een voorbeeld te noemen, het hele jaar 1888 is Vincent nagenoeg  het gehele jaar in Arles, dan is deze indeling wat bevreemdend, maar vermoedelijk is dat ontstaan door de keuze van de brieven die mevrouw Ormiston heeft gemaakt.

Vincent van Gogh, La Berceuse `1889, olieverf op papier., detail

Als deze afbeelding naast die gezet wordt, zoals in bovengenoemde scriptie staat afgedrukt, dan merk je meteen de grote verschillen. In de bibliografie van mevrouw Ormiston werden slechts twee titels ontdekt, welke op de Van Gogh plank staan tw..  Douglas en W. Druick en Peter Kort Zegers : Van Gogh en Gauguin, het atelier van het Zuiden en het boek van de Amerikanen Steven Naifeh and Gregory White Smith Biografie Vincent van Gogh. Zij heeft zich derhalve laten inspireren door de laatste bekende publicaties. Geen Hulsker, De la Faille, De Gruyter, Evert van Uitert, John Leighton, , Cornelia Homburg, Chris Stolwijk, Sjraar van Heugten, Leo Jansen. Is het dan gewoon lef om zo'n boek in de markt te zetten ? Ik denk het wel en het is de inschatting van de uitgever die dergelijke werken laten verschijnen. Een goede kennis meende ook Rembrandt boeken in de markt te zetten. Op het laatste moment trokken agenten zich terug en de uitgever bleef met een massa boeken zitten. Ook dat gebeurt. Overigens zal het boek van Ormiston zijn weg wel vinden, al  zal de oplage ook beperkt zijn. Een schamel begin van de zomer manisfesteert zich, dus trek erop uit, geniet van de mooie natuur en wees creatief, en wees bovenal een prettig medemens,. Kunstboeken, schilderijen, lezingen, essays, rondleidingen, taxaties, verkoop, etc j.j.jong@quicknet.nl

drs jjj artes admirans

Het 'buiten schilderen"van de Franse Impressionisten

Zomerse taferelen bij Pissaro en Monet

Pisarro, koeienhoedsters Pontoise, 1882, Particuliere collectie USA

Claude Monet, het huis van de kunstschilder in Argenteuil, 1873, The Art Institute of Chicago

Column nr 369 dd. 18 juni 2015

Het is hier een beetje een kwakkelzomer, maar toch de tijd om buiten in de tuin alles een beetje op orde te brengen en te genieten van alles wat groeit en bloeit. Bovengenoemde impressionisten schilderden in hun nabije omgeving een stuk levende natuur. Monet woonde in Argenteuil en in 1872 maakte hij daar al een groot aantal schilderijen met titels als Rivierham bij Argenteuil, Regatta in Argenteuil, Haven bij Argenteuil. Brug bij Argenteuil. Deze vier schilderijen kan je in Musée d' Orsay te Parijs vinden.    In 1880 verhuisde hij naar Vetheuil, ook een stad aan de Seine en daar heeft hij ook veel van die onderwerpen geschilderd zoals hij dat in Argenteuil had gedaan. Tijdens een studiereis naar Berlijn is een voordracht gehouden over een werk van Monet. Buiten het feit van het buiten schilderen, ontstond bij deze schilders een grote hang naar de "Terugkeer naar de natuur"aan de hand van de filosofie van Rousseau. De manier van schilderen bestaat uit gebruik van heldere lichte kleuren en een buitengewoon levendige penseelvoering . Bij het schilderij van Pisarro zijn de accenten rood, blauw, geel in contrast met het groen van de wei, waarin de koeien lopen.  Bij Monet valt de prachtige blauwe lucht op met een enkel licht wolkje. Dat contrasteert weer fraai met de bomen en bloemenpartijen rond het huis en de strik van het schortje van zijn dochter, Als U goed kijkt, ziet u een vrouwspersoon in de deuropening staan. je mag er vanuit gaan dat hij hier zijn vrouw heeft geschilderd. 
Wij mensen van de 21 e eeuw kunnen eigenlijk maar moeilijk begrijpen dat deze schilders en hun manier van schilderen door de gevestigde orde werd gemeden. Men zat in de kringen van de Grote Kunst teveel vast aan de traditionele schilderkunst van een Ary Scheffer, Alma Tadema, die groots en klassiek schilderden. Hun kunst was in trek bij de critici van de Salon in Parijs. In 1874 vond echter een expositie plaats van de Societe  Anonyme des Artistes   en toen gingen wat ogen open en eindelijk in 1890 komt er een doorbraak als  de vooraanstaande handelaar en criticus Durand-Ruell de handel weet te interesseren voor deze modernisten. Daarna ging het snel en Vincent van Gogh kwam met veel van deze schilderijen in aanraking tijdens zijn werk bij kunsthandel Goupil in Den Haag. Naar mijn bescheiden mening gaat de 19e eeuw de geschiedenis in als een even belangrijke periode van de 17e eeuw, welke de koosnaam Gouden Eeuw kreeg.
Geniet van de zomer, fiets, wandel, sport, wees een vreedzaam en prettig mens voor uw omgeving. Kunstboeken, rondleidingen, exposities, adviezen, taxaties, etc. j.j.jong@quicknet.nl
drs jjj artes admirans
                                                 

Oog voor historisch erfgoed

Heemschut, Cuypersgenootschap en talloze historische stichtingen maken zich sterk voor erfgoed.

Column nr 367 dd 11 juni 2015

Vuurtoren op het voormalige eiland Kraggenburg in NO polder, gebouwd in 1877 op het eiland Kraggenburg, gebouwd op een terp van 4.5 meter hoog. Gebouw later verwaarloosd, door Erfgoedvereniging  Heemschut bewaard gebleven. Nu praktijk holistische therapie. 

Sinds afgelopen weekend in het bezit van een fraai boek van de Erfgoedvereniging Heemschut, waaruit bovengetoonde foto is. Het werd in 2011 uitgegeven bij gelegenheid van het 100 jarig bestaan. Heemschut had meegewerkt aan het weekend van het Nederland Instrumenten Fonds < In dat kader werd een concert gehouden in het Erfgoedcentrum OpZeeLand te Kolhorn, waar door een celliste en violist werd gemusiceerd. De celliste had een strijkstok van het NMF in gebruik en wist te vertellen dat een strijkstok voor een celliste even belangrijk is als de cello.

Mijn zwager die vrijwilliger is bij de Bataviawerf in Lelystad, verbaasde zich over deze fraaie uitgave en vroeg waar dat boek vandaan kwam.  Van de Erfgoedvereniging Heemschut ontvangen vanwege mijn bezoek aan het concert in OpZeeLand. De voorzitter van deze vereniging mevrouw Anneke van Dok van Weele, interim burgemeester van Niedorp was mij ook al welgezind. Van haar kreeg ik het fraaie boekwerk Monumentaal Niedorp. Deze boeken worden je geschonken, omdat men weet dat ik voorzitter ben van een lokale stichting tot behoud van historisch erfgoed. Het is inderdaad zo dat architectuur mijn interesse heeft. Dat maakte het moeilijk om na je propedeuse ( 2001) een keuze te maken tussen architectuur en beeldende kunst. De keuze beeldende kunst werd uiteindelijk gemaakt, maar met het voorbehoud dat aan de architectuur voldoende aandacht zou worden besteed. In dat kader was het beslist een grote eer mijn master bul te mogen ontvangen van het hoofd der afdeling architectuur (KGS) , professor Koos Bosma. Hij had ons tijdens colleges wel eens kennis laten maken met de historische waarden van de bunkerbouw in World War II. Die studie mondde uit in zijn boek: Schuilstad, over de bunkerbouw onder meer in Den Haag.

Hebben die verenigingen en stichtingen dan recht van bestaan ? Jazeker, de bovengenoemde voorbeelden tonen dat al aan en het Cuypersgenootschap heeft onder meer kerken van sloop kunnen redden en deze instellingen zetten vaak de overheid aan het denken of er andere mogelijkheden zijn dan sloop van panden. Waarom de overheid de handen van monumentenzorg heeft afgetrokken is bijzonder merkwaardig. In 1971 gaf de Staatsdrukkerij nog een kloek boekwerk uit dat door de rijkscommissie voor de monumentenbeschrijving werd uitgegeven. Deel VIII handelt over de provincie Noord-Holland. Een geïllustreerde beschrijving van historische gebouwen in West-Friesland  Tessel en Wieringen. Waar handelt het boekwerk feitelijk over : de historische gebouwen van Medemblik, Hoorn en Enkhuizen. Overigens een bijzonder onlogische indeling van Noord-Holland. Ambtenaren in Haarlem en Den Haag weten blijkbaar niet zo goed hoe het gebied in elkaar zit. Men trekt rücksichtslos ergens een streep, zoals dat ook al gebeurde bij de vorming van de gemeente Hollands Kroon. Met kan daar blijkbaar alleen denken in Noord-Zuid verbindingen en niet in Oost -West verhoudingen. 

Waar alles tenslotte om draait, dat we zuinig zijn op unieke openbare gebouwen. bedrijven en woningen. Zeg niet al te gemakkelijk : oude troep, maar kijk wat het gebouw kan betekenen voor de volgende generaties, dat is het criterium.
Geniet van architectuur, van de natuur, van mooie muziek en wees creatief met dichten, zingen, schilderen, tekenen en wees een prettig medemens.

Kunstboeken lezingen, adviezen, taxaties, essays, rondleidingen j.j.jong@quicknet.nl

drs jjj artes admirans

Het Prado Museum in Madrid en het Escorial

Spanje een machtige natie

Column nr 366 dd. 4 juni 2015

In 2003 ging een studiereis van de studentenvereniging Kitsch naar Madrid, waar we onder meer ook het Prado en Reina Sofia bezochten met het majestueuze werk van Picasso De Guernica.  Voor dat soort werken kan je rustig tien minuten vol bewondering stil blijven staan als je weet dat het handelt om de dramatiek en ellende van de Spaanse Burgeroorlog.

Maar eerst even iets anders. Gedurende de korte studiereis - een long weekend- stond het Escorial niet op het program. Een aantal studenten met een begeleider ging op zondagmorgen richting Escorial, maar alles moest met lijnbussen gebeuren. Het was beslist geen prettig weer, maar de reis was de moeite waard vanwege het indrukwekkend complex dat uit een kroondomein  met Augustijner Abdij  bestaat ,dat in de zestiende eeuw door koning Philips de II werd gebouwd na de overwinning op de Fransen. Het beheer van domeinen in voor een gedeelte in handen van het Spaanse Koninklijke Huis en het agrarische gedeelte door de Prior van het klooster. Daar ligt ook de begraafplaats van alle Spaanse koningen. Het verdere domein dat in de gemeente El Escorial ligt, wordt beheerd door de burgemeester van El Escorial. We bezochten de enorme kloosterkerk, waar toen net een dienst werd gehouden, maar we konden aan de zijkant van de kloosterkerk het vertrek zien waar de Spaanse zieke koning  destijds op het altaar van de kerk kon kijken om zo de dienst goed te kunnen volgen. Daarvoor werden geen kosten bespaard.

Welke associaties ik kreeg bij de finale van het WK voetbal in Zuid Afrika Spanje- Nederland?  Denkend aan het Escorial en de uitstraling van die macht van het machtige Spaanse Rijk, achtte ik Nederland vanuit historisch perspectief volslagen kansloos. Een rare associatie, maar we verloren en daarbij denk je dan niet, dat wij die Spanjaarden ook ons land uitgedonderd hebben. Dat jaar was Spanje in alle takken van sport oppermachtig.

Een machtig paleis en abdij op de zuidhelling van de Sierra de Guadarrama in de gemeente San Lorenzo

Dan de herinneringen aan het Prado: het is het Spaanse museum bij uitstek van de grote Spaanse schilders als Goya, Velasquez, El Greco,, Murillo en veel Europese kunst. Gekozen werd voor een Frans werk van Claude Lorrain en een fraai damesportret van Raimudo di Madrazo
Het eerste schilderij vanwege het onderwerp. De vondst van het jodenbabytje Mozes in de Nijl, die aan het Egyptische hof opgroeide en leider werd van het Joodse volk. Kent u ook niet van die mensen die van een bescheiden afkomst uitgroeien tot mensen aan de macht of CEO van een groot bedrijf. Een familielid was in staat om een groot concern te stichten in de levensmiddelenindustrie en in deze regio is een man van eenvoudige komaf die een enorm complex met koelcellen beheert waarin levensmiddelen en groenten zijn opgeslagen die door het land worden gedistribueerd en als hobby is deze goede man een eigen dierenpark begonnen waar veel dorpsbewoners als vrijwilliger werken.
Dat familielid vertelde me eens dat hij de minister van Economische Zaken Mr. Fons van der Stee op bezoek had in zijn bedrijf. Welke opleiding hij had genoten, vroeg hij hem ? Excellentie, lagere school te Spanbroek.

Claude Lorrain; Landschap met het vinden van het joodse jongetje Mozes aan de Nijl,  Collectie van Philip IV, 1627,  Prado Museum Madrid.


U zult even uw vergrootglas moeten pakken, maar in het midden ziet u de vrouwen bezig met het babytje , terwijl alle hovelingen op afstand toekijken. Het landschap is Italiaans en zeker niet Egyptisch, maar dat is altijd zo grappig.

|Raimundo di Madrazo, Alice Masson, model van de kunstschilder,  olie verf op paneel, rond 1900, in 1904 verworven door het Prado

Geniet van alles wat het leven biedt, zon, zee, muziek, zang, kunst. Wees creatief, zing, dans, schilder, teken of beklim de Alpe DuZes.  Als je dat doe, ben je een sociaal mens en begaan met onze samenleving.. Kunstboeken, lezingen, adviezen, taxaties, etc. j.j.jong@quicknet.nl