Telg van Bergense School

Column nr 518
Kunstschilder en glazenier Jaap Min 1914-1987

Expressionistisch werk

Jaap Min  Kalf verpennen  ( eigenaar onbekend)

Jaap Min damhekken Voert, Voert is buitengebied van Bergen waar Hanneke Schless haar expositieruimte heeft ( Hanneke Schless, collega VU)

Jaap Min, kustlijn, op voorgrond de duinen, daarachter zie je de zee ( witte vlakken)

Adriaan Venema die een boek schreef over de  Bergense School, benadrukt dat na de beginperiode de schilders expressionistisch werken. Venema is van mening dat de algemene aanname dat Henri Le Fauconnier daarin een grote rol speelde. Volgens Venema was dat niet het geval.

Jaap Min, geboren in Bergen in 1910, was een van de vele Minnen, die in Bergen woont. Hij had veel broers en zijn zoon Maarten Min is een gevierd architect. Zijn broer Simon begon na zijn pensionering zich creatief uit te leven met sculpturen van gegoten beton, houtsnijwerk en schilderijen.

Jaap Min was een leerling van Matthieu Wiegman, hij genoot zijn opleiding aan de Rijksacademie te Amsterdam en had als leermeesters J.H. Jurre en H. Campendonk. Buiten het schilderen maakte hij behoorlijk veel religieuze kunst en had daar in een goed voorbeeld gekregen van zijn leermeester  Matthieu Wiegman. Jaap Min maakte voor de voormalige huishoudschool hier in het dorp een glas in lood raam dat beroepen weergaf voor de meisjesleerlingen die daar op school zaten. Aan de buitenkant van het gebouw maakte hij een plastiek van een vogel met een kluwen wol in haar bek. Een bouwvakker uit het dorp, die meewerkte aan de sloop van de school, wist dat het kunstwerk van een bekende kunstenaar was en vroeg of hij het mee mocht nemen. Het ligt bij hem nog steeds op zolder wachtend op een nieuwe bestemming, maar je moet een flink oppervlak van een muur hebben om het kunstwerk opnieuw te plaatsen en in het dorp is daarvoor nog niets gevonden.

Van 1955 tot 1961 was Jaap Min docent aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht en in 1961 keerde hij terug naar zijn vrouw en zijn grote gezin.

Zoals u aan de afbeeldingen hierboven ziet, was hij bij uitstek een landschapsschilder met bonkige en hoekige vormen. Kortom een veelzijdig kunstenaar, die tot de schilders van de latere periode van de Bergense School wordt gerekend. Een telg uit een buitengewoon kunstzinnig Min milieu. Neeltje Maria Min, de bekende dichteres is een nicht van hem.

Kunstboeken, lezingen, adviezen, taxaties, rondleidingen, essays , contact hierover via deze blog

drs jjj artes admirans

Religieuze kunst uiterst zeldzaam

Matthieu Wiegman 1886-1971

Column nr 517

Na zijn opleiding aan de Ambachtsschool in Alkmaar gaat hij naar de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam van 1904-1909  . Hij wordt gerekend tot de schilders van de Bergense School en had veelvuldig contact met  Leo Gestel en Charley Toorop.  Hij reist naar Frankrijk en Italië voor langere periode en schildert veel te Parijs.
Hij kreeg opdrachten op kruiswegstaties te maken voor diverse kerken  en ook al is zijn religieuze werk slechts een klein gedeelte van zijn totale oeuvre. hij wordt dikwijls als een van de weinigen die zich met kerk en geloof bezig hield. In 1907 maakte hij zijn eerste religieuze werk : de prediking van Willibrord in Nederland, afbeelding hierboven. De eerste geloofsverkondiger in het westen. Met zijn bisschopsstaf spreekt hij de mensen toe.
Het andere schilderij uit 1920-1921 heet Visitatie. Maria bezoekt haar nicht Elisabeth, een bijbels tafereel, Olieverf op doek 130.6 x 115,cm , een fors doek, dat nu in het Stedelijk Museum te Alkmaar is te zien en oorspronkelijk tot de beroemde collectie  Boendermaker behoorde
Deze ontmoeting tussen Maria en Elisabeth is het begin van het nieuwe testament. Elisabeth wordt moeder van Johannes de Doper, de voorloper van Jezus van Nazareth en Maria wordt moeder van Christus, de heilsprofeet, stichter van het christelijke geloof. Het leven van Christus wordt uitvoering verhaald door vier evangelisten en leerlingen van hem.  Deze kerk groeide wereldwijd uit met het centrum eerst in Jeruzalem en later Rome

Helaas moest ik door ziekte enige keren verstek laten gaan, maar het gaat de goede kant uit en hoop u vervolgens weer wekelijks te ontmoeten 
Kunstboeken, lezingen, adviezen, taxaties, rondleidingen etc, contact via de blog
drs jjj artes admirans

Kunststroming De Ploeg ( Groningen)

Gronings expressionisme


Column nr 516 dd, 7 augustus 2018

We verlaten de problematiek van de kerksluitingen en moeten vaststellen dat in de pers het proefschrift van Herman  Wesselink breed door de pers  werd geciteerd, beoordeeld en wellicht hebben belanghebbende baat bij zijn adviezen. Nu gaan we eens  kijken in het Hoge Noorden waar pal na de Eerste Wereldoorlog dit kunstenaarscollectief werd opgericht. De Ploeg. Geen landelijk baanbrekende stroming, maar het verdient binnen deze kolommen toch enige aandacht. Jan Wiegers een van de schilders was een groot bewonderaar van de Duitse Expressionist Ernst Ludwig Kirchner ( 1880-1938)en deze schilder had toentertijd al grote naam en faam. De belangrijkste leden van de Ploeg waren:
1. Johan Dijkstra (1896=1978)
2< Jan Wiegers ( 1893-1959)
3, Hendrik Werkman ( 1882-1945)
4, Jan Altink(1885-1971)
Onder andere had Jan Wiegers een conventionele  opleiding bij Minerva gehad, maar hij voelde zich veel meer aangetrokken door deze nieuwe stroming . Zij schilderden ook onder ander en plein air, zoals de Impressionisten deden, maar kwamen tot een geheel andere concept. Je zou Hendrik Werkman de motor kunnen noemen van de beweging, Een sterke persoonlijkheid, die wist wat hij wilde, Hij was ook politiek geëngageerd en omdat hij zich liet beinvloeden door de  Duits Joodse filosoof Martin Buber, werd hem dat fataal in 1945. Op 13 maart werd hij door de Duitsers gearresteerd en op 10 april werd hij gefusilleerd op de executieplaats Bakkeveen. Werkman had een eigen drukkerij gehad en daar experimenteerde hij ook als met typografische trucjes.
Een andere schilder Jan Wiegers introduceerde een nieuwe schildertechniek . Hij mengde de verf met bijenwas en benzine en dat krijg je heel andere effecten.
Het was een hobby van de Groningers om portretten van elkaar te maken en zo werd een band gesmeed. Het Groninger landschap was hen allen dierbaar. Zij schilderden dat op een bijzondere manier met een hoge horizon  en verder met een geaccentueerd perspectief middels een sloot of een weg en vervolgens contrasterende kleurvlakken. 
Het is summier wat er te vertellen valt, maar er is ook weinig literatuur over dit verschijnsel in de Nederlandse kunstwereld. Hieronder ziet u nog enkele afbeeldingen van  Werkman en Wiegers

 Hendrik Werkman,  Dorpstraat , olieverf op doek,69 x 119.c cm Stedelijk Museum Alkmaar
                                                     

                                                       

Jan Wiegers, Kirchner in zijn atelier, 69 x 89 cm Groninger Museum Groningen


Zo heeft u wat aan de summiere kant even kennis kunnen maken met de Ploeg.
Kunstboeken, lezingen, adviezen, taxaties, rondleidingen, essays. Contact  via de mail
drs jjj artes admirans