John Constable, Engels landschapsschilder 1776- 1837

Het schilderen van landschappen
Columnr 418 dd 30 juni 2016

Constable, landschap Dedham Vale, 1828 ,olieverf op doek, 145 x122 cm, National Gallery of Scotland, Edinburgh.

Het is het gebied van de Stour Valley dat de gebieden Suffolk en Essex ,Dedham en Harwich van elkaar scheidt. Wat hebben veel kunstschilders toch met landschappen? Diverse vooraanstaande Nederlandse landschapsschilders bent u al in deze rubriek tegengekomen zoals Albert Cuyp, de bekende mannen Maris en nu dus een Engelse landschapsschilder. Heeft niets te maken met Brexit, want kunst gaat nu eenmaal over alle grenzen heen en laten we wel wezen, Europa heeft veel aan de Engelsen te danken als we het over World War II hebben, maar hun drang - en dat begrijp ik best- om zelf helemaal baas te zijn in hun own country en dat staat haaks op al datgeen Brussel wil. Maar alle landen zitten overigens in hetzelfde schuitje en alleen kan je de boze machten niet van je af houden. Maar dat terzijde. Landschapskunst beleefde hoogtijdagen eind 19e eeuw, met name vooral in Barbizon vlakbij Fontainebleau in Frankrijk Immers, nadat men had ontdekt dat je olieverf in een tube kon doen en niet een hele verfpot hoefde mee te slepen, gingen de kunstschilders lekker buiten schilderen, zetten hun ezel ergens neer en wat op hun netvlies verscheen, probeerden zij zo getrouw mogelijk op het doek te krijgen. Niet van een foto, want van fotografie  was in 1828 geen sprake. Waarom mijn bijzondere belangstelling voor landschappen? Waarom wilde ik een masterscriptie schrijven over landschappen van de Haagse School? Vermoedelijk omdat ik een jongen van het platteland ben en daarna in veel steden werk vond voor mijn dagelijkse bestaan en iedere dag als ik weer richting de kop van Noord-Holland ging, voelde ik me weer op mijn gemak, ook zelfs na drie jaren in België gestudeerd te hebben. Terug naar de roots en terug naar mijn geboortegrond. Weidsheid om je heen van weilanden en akkerbouw, waar je intensiever de getijden beleeft en als kleine jongen speelde je na schooltijd buiten en was aan het voetballen ergens in het dorp of aan het eieren zoeken op het land en dan moest je wel eens over slootjes springen en niet alleen met het gewenste succes, zodat je wel eens met natte voeten thuis kwam, maar daar werd nooit een punt van gemaakt. Droge sokken aan en aan tafel. Landschappen met een lage of hoge horizon. Constable gebruikt hier een hoge omdat hij het accent wil leggen op het dal met dat meanderende riviertje en om dat aan het canvas toe te vertrouwen heb je ruimte nodig. Let u ook even op die prachtige wolkenpartijen, dat beheerste hij tot in de finesses. Mij lijkt dat wolken schilderen naast golven van de zee, de meest moeilijke onderdelen zijn voor de kunstschilder. John Constable beheerste het schilderen van wolkenlichten en als u eens in een van de Engelse musea vertoeft, moet u echt wel even stilstaan bij dat klassenwerk van deze vermaarde schilder. Geniet, leef, bezoek musea met uw museumjaarkaart. Die kosten heeft U zo terugverdient en wees verder een prettig medemens voor uw omgeving. Kunstboeken, lezingen, rondleidingen, adviezen, taxaties , essay, inrichten van exposities etc. reageren via deze b log
drs jjj artes admirans

La belle Hollandaise

Een cultureel weekend
Column nr 417 dd. 24 juni 2016

Eerder werd al eens gesteld in deze kolommen of Alkmaar wel een kunststad is? Of is de stad beter bekend van AZ of Eyssen kaas? Vastgesteld kan worden dat van de zijde van de gemeente de cultuur behoorlijk wordt gestimuleerd of het nu het Stedelijk Museum is, Hal 29 of het project Watertoren waar de stichting ZOOK deze weken een boeiende expo heeft georganiseerd van een architect-designer Ronald van de Meijs. Op de zevende verdieping van het imposante gebouw Watertoren aan de Bergerweg vlakbij het NS station raak je geimponeerd door zijn kunstwerk. Hij maakte het in Amerika van 84 plastic zakken in een ordening van 12 x 7 stuks. Het bestreek een ruimte van ongever 12 x 4 meter. Ze waren aan het plafond geconstrueerd en het interessante van het project was dat al die plastic zakken in negen minuten werden opgeblazen met lucht en vervolgens weer leegliepen en zo kon je dat knisperen van het inkrimpen van de zakken horen. De pomp was te zien met alle leidingen die naar die 84 zakken liepen, die degelijk waren geseald zodat er geen lucht kon ontsnappen. Zijn tweede project waren twee klankschalen die door het draaien van een oude grammofoon geluid maakten en zijn derde  project het grootste en minst spectaculaire was een luchtzak die orgelpijpen aanblies. De constructie was als beleving te groot en het veranderen van planten in een planten in glazen stolpen was een niet zichtbaar proces omdat verandering een week duurde, terwijl de bezoeker misschien een kwartiertje het kunstwerk bewondert. Boeiend was wel die vrijdag 17 juni een lezing van professor Arno Vermeulen, een bioloog van de universiteit Leuven, die nu bezig is met een proefschrift aan de TU Delft om te bewijzen dat techniek en natuur samen kunnen gaan. Zo liet hij dat zien in zijn Biomassa constructies, Ook had hij in opdracht van NASA.ESA drie maanden in een soort iglo hut gezeten met zes mensen om de effecten van opsluiting in de ruimte te bestuderen. Ze mochten de ruimte niet verlaten zonder ruimtepak. Zij moesten veel proeven doen en alles vastleggen om uit te zoeken of men inderdaad op Mars kan overleven. Men had een kratergebergte gevonden dat veel leek op de structuur van Mars. Bijzonder boeiend allemaal. Na Zondag de beeldentuin van Romee Kanis te hebben bezocht, waren we buitengewoon nieuwsgierig geworden om de Picasso expo in het Stedelijk van Alkmaar te gaan bezoeken. Feitelijk gaat het echter om twee werken, die Picasso rond Schoorl heeft gemaakt in 1905. Dat je als regionaal museum daar aandacht aan wilt geven, is een drang waaraan je niet kunt ontkomen. De aanpak van het project onder leiding van directeur Lidewij de Koekkoek is zonder meer professioneel en de documentaire die naar aanleiding van deze twee schilderijen is gemaakt, is van grote klasse. Dat compenseert het feit dat je maar van twee schilderijen van Picasso mag genieten. Tijdens de VU studiereis naar Berlijn, troffen wij het dat het MOMA in New York aan het verbouwen was en wij een grote collectie Picasso's in de gemalde galerie in Berlijn konden bewonderen. Het kostte meer dan drie uur wachttijd in de rij, zo uniek was de expo.  Het ging om de volgende twee werken

Picasso, links, La belle Hollandaise,1905, Schoorl, gouache, olieverf, blauw krijt op karton op hout, , 77 x 66 cm, Art Gallery, Brisbane, Queensland. Afbeelding rechts Les trois Hollandaises, Gouache, inkt op papier op karton, 77 x67cm. Musee d'Art moderne , Centre Pompidou Parijs.

Picasso was op uitnodiging van een kennis naar Schoorl gekomen en had het laatste stuk van Alkmaar naar Schoorl per pakketvaart over het Noord-Hollands kanaal afgelegd. De documentaire schetst een goed beeld van die tijd mede door toedoen van het stadsarchief van Alkmaar dat een nuttige bijdrage leverde. Zelfs interviewde men mensen die nog herinneringen hadden aan de kunstschilder en waar hij zoal had gelogeerd. Dat maakte de expo boeiend en het is al altijd interessant hoe men gist wie dat meisje met die mooie volle boezem is. Dat blijft natuurlijk altijd gissen. In dat kader is het ook grappig dat een stoel van hem uit de kroeg bewaard is gebleven. Alewijn  Oostwoud Wijdenes uit Winkel had deze uit een familie-erfenis aan het Stedelijk geschonken na zijn overlijden.

Verder waren er een aantal schetsboekjes te zien, met afbeeldingen met afbeeldingen uit de regio en bijzonder was een tekening van  het voormalige Sint Jansgasthuis in Hoorn, nu de Boterhal. Met dit soort afbeeldingen blijft het altijd moeilijk om de authenticiteit vast te stellen, omdat deze schetsboekjes vaak gekopieerd worden en welke is dan origineel ?

In het Stedelijk was verder een grote expositie te zien van Gerrit Willem van Blaaderen, een Bergense kunstschilder met een oeuvre van 300 schilderijen en 100 tekeningen. Schilder kreeg een plaats in mijn boek 'Vijf eeuwen schilderkunst in West-Friesland ,omdat hij ook veel schilderde in deze regio. Uit zijn Franse periode volgt hier een afbeelding

Gerrit Willem van Blaaderen, Porte de peche en Bretagne,,1928, olieverf op doek, 50 x65 cm, particuliere collectie

Voor een ander schilderij in deze serie was de rode kleding van handelaren en vissers nog meer donker gekleurd en dat schilderij had ook al een hoge horizon. Andere werken van hem kunt u in het museum zien, waar ook de geselecteerde nummers uit  vijf eeuwen schilderkunst in West-Friesland onder vallen.

Zo ziet U maar dat er altijd veel te genieten valt, maar je moet er wel op uit en kom dan voldaan terug omdat je zoveel mooie dingen hebt beleefd en gezien. Kunstboeken, lezingen, adviezen, taxaties, rondleidingen, reageren via deze blog

drsjjjartesadmirans 

De tijd voor de Middeleeuwen

De tijd van de handschriften van de monniken in de kloosters.

Column nr 416 dd. 18 juni 2016

Flower book of hours door Simon Bening, Brugge of Gent , 1525

Boekomslag met in het midden een tronende Maria met kind, links Zacharias en rechts van haar Johannes de Doper. rond 1810, Aken

Wil je wat zicht krijgen op de tijd voor de Middeleeuwen, dan beland je in de oude archieven van de kloosters. Daar werd geschreven en getekend. Deze beide afbeeldingen komen uit een boek, dat behoort tot mijn verzameling kunstboeken. Het duurste, grootste, zwaarste en een collega heeft het destijds voor me meegenomen uit Maastricht, waar het alleen nog te koop lag. Zij heeft lang met dit zware exemplaar moeten zeulen en dat maakt het imposante boekwerk nog meer bijzonder. De titel luidt":  Codices illustres: door Ingo F. Walther en Norbert Wolf met als ondertitel : The world most famous illuminated manusscripts 400-1600. Het exemplaar weegt zeven kilo en is 32x26 groot met veel fraaie foto's.

De beide afbeeldingen hierboven hebben een onderwerp uit de bijbel, maar wereldberoemd zijn de afbeeldingen in het kasteel van Chantilly onder de titel "Tres riches Heures du Duc de Berry..Gedurende de eerste studiereis met de VU werd dit Musee Condee in het kasteel bezocht en daar hingen alle jaargetijden van deze serie. Je wordt geconfronteerd met kunstwerken ui 1410.

Deze indrukken blijven je me als beginnend student en op het moment dat er dan zich een gelegenheid voor doet om een goed beeld te krijgen van deze periode in de geschiedenis, mag je die gelegenheid niet aan je voorbij laten aan. Daar waar wij in onze tijd ons niet kunnen indenken dat de drager van woorden en beelden niet altijd papier is geweest, toch is het zo, dat pas vanaf 750 er sprake was van papier. Arabieren namen het procédé over van de Chinezen en daarvoor was men aangewezen op papyrus en verder op perkament en leer. Perkament was ook net als leer huid van dieren. De boekdrukkunst  kwam nog veel eeuwen later en derhalve alles wat ons voor die tijd is ontstaan, is handschrift waar men van natuurlijke stoffen kleuren kon maken. De factor tijd bij het maken van teksten en voorstellingen was niet van belang, omdat teksten en beelden stukje voor stukje ontstonden en buitengewoon tijdrovend waren, maar met name in de kloosters zag men dit als de hoofdtaak om ervaringen en kennis via dit medium te delen met allen die in een volgende generatie dit konden delen. Duidelijk is dat er maar spaarzame bronnen zijn, omdat natuurlijk veel verging door de tand des tijds en zoals het ook nu nog met oude schilderijen gaat, men moet telkens weer restaureren om het te kunnen behouden. Zo waren er ook onderhoudswerken nodig voor die oude perkamenten en leren dragers in boeken en folio's. De bekendste bronnen met bovengenoemde technieken zijn onder meer 1.Utrecht Psalter, 2. Biblia  Pauperum, 3. Les Tres riches Heures du

Duc de Berry en de Divina Comedia van Dante. Deze column is de negentigste in deze blogger serie en de andere vindt u in een andere Blogger serie en bij Jenda. com. Onlangs zette ik uiteen dat mijn voornemen was in 2008 om elke week een column te schrijven, waarop een beeldend kunstenaar ad rem antwoordde, dat veel voornemens dikwijls al snel als sneeuw voor de zon versmelten. Wat dat betreft is enige vasthoudendheid en doorzettingsvermogen mij niet vreemd. Als er dan ook nog eens meer dan 16000 volgers zijn , dan kan je vaststellen dat je studie zin heeft gehad en ook als doel had om je verworven kennis met velen te delen. Dat aantal van 16000 staat natuurlijk in schrille tegenstelling tot volgers bij You Tube bij popmuziek, waar aantallen van honderduizenden worden gehaald, maar die onderwerpen zijn vluchtig en per dag koersgevoelig en van de ene op de andere dag ben je van het toneel verdwenen om plaats te maken voor een andere topper, waar men massaal achteraan loopt. Alles dus in proportie. Geniet van de schone kunsten, heb er oog voor en als je creatieve vermogens hebt, bv tekenen, schilderen, boetseren, ontwikkel dat en je zult een positief mens worden. Kunstboeken, lezingen, adviezen, taxaties, essays, rondleidingen : reageren via deze blog

drsjjj artes admirans

Is Alkmaar wel een Kunststad?

Picasso tentoonstelling in het Stedelijk en Alex P (roper) in de Watertoren Alkmaar

Column nr 415 dd  8 juni 2016

Enkele jaren terug dat AZ het landskampioenschap behaalde en met een stoomboot over het Noord-Hollands kanaal bij het kanaal-eiland arriveerde was de slogan Alkmaar prachstad. Louis van Gaal hield een pathetische speech, dat Wij zijn de beste van West-Friesland, wij zijn de beste van Noord-Holland, wij zijn de beste van Nederland. Niets was te dol. Frans Bauer mocht optreden en de ME busjes in grote getale aanwezig, hadden niets te doen. Alkmaar Kaaskoppenstad. Levendig handelscentrum, goede binnenstad met veel winkels, een wielerbaan, een AFAS stadion en veel werkgelegenheid. Werkte daar bij diverse bedrijven.

Alex P. simulaties met licht, Watertoren  Alkmaar 2016


Maar hoe staat het met Alkmaar als kunststad? Heeft de stad grote kunstenaars voortgebracht? Ja, zegt de kenner Caesar van Everdingen, Koos Stikvoort en dan heb je de grootste genoemd. Aan een biermuseum of een kachelmuseum kan je de culturele positie uiteraard niet aflezen, maar het Stedelijk museum timmert flink aan de weg en na de verbouwing een nieuwe directie lijkt er iets moois te groeien onder leiding van Lidewij de Koekkoek heeft het museum een redelijke status opgebouwd en dan mag Alkmaar als provinciestad best trots zijn op dit museum op het Canadaplein. De vorige huisvesting in de Doelenstraat had meer karakter vanwege het oude pand, maar het nieuwe gebouw vlakbij de Vest biedt meer mogelijkheden, al is die betonklos nu ook weer geen stukje hoogstaande architectuur.
Het museum heeft een fraaie collectie, met name als het gaat om de Bergense school en een aantal fraaie schilderijen uit de zeventiende eeuw.
Maar hoe zit het met de moderne kunst in  Alkmaar. Hal zeven manifesteerde zich en nu lijkt de leegstaande Watertoren een mekka te worden voor de moderne kunst. Een fraai pand met acht verdiepingen. Vorig jaar was daar de manifestatie aan Gene zijde en dit jaar heeft Alex P(roper) er expositie. Het is de bedoeling in de toekomst daar meer te exposeren en daartoe is stichting ZOOK opgericht die start met een expositie onder de naam TECHNE. Op de derde van de acht verdiepingen vind je Minimal Universe . Met kleine subtiele handbewegingen wordt het spelen van een stuk Minimal Music bestuurd. Effecten als tempo. aanslag, motief, register, fijne toonhoogte geeffectueerd. Je staat versteld wat Alex P met licht en geluid weet te ontwikkelen. Virtueel water dat stroomt en stopt als er teveel geluid klinkt. Een en ander valt te vergelijken met Fluxus S, enige jaren geleden in de oude panden van de  Philips radiofabrieken in Eindhoven,
Alex P, schildert met licht en geluid. Ja, dit is moderne kunst en wel in ALKMAAR. De vijfjaarlijkse kunsthappening Documenta in Kassel ( D) is ook zo'n broedplaats voor moderne kunst, veel video's en performances en deze manifestaties geven je inzicht is alles wat er naast de beeldhouwkunst en schilderkunst te beleven valt. Wilt u meer van AlexP weten ? www.alexp.nl, info@alexp.nl
Geniet van alle schone kunsten. De stelling van Thijs Adams, schrijver, criticus, wordt gedeeld, dat religie, wetenschap en kunst de weerbaarheid kunnen brengen tegen opgeblazen zekerheiden van fanatici, die steeds maar weer de wereld in brand proberen te zetten.
Kunstboeken, lezingen, adviezen, taxaties, essays, rondleidingen etcreageren via deze blog
drsjjj artes admirans

Vooraanstaande kunstschilders met eigen opleidingsschool

Theodoor van Tulden, portret van Josina Copes-Van Westrum en haar kinderen, olieverf op doek, 196x 255 cm, Noordbrabants Museum, Den Bosch

Theodoor van Tulden, De smidse van Vulcanus, 1649, Paleis Huis ten Bosch, Den Haag. In de Romeinse mythologie was de god Vulcanus, de god van het vuur, van de edelsmeden en de god van de vulkanen en daaraan ontleende deze god van het vuur zijn naam VULCANUS

Rubens en Rembrandt hadden beide veel leerlingen

Column nr 414 dd 2 juni 2016

De twee bovengenoemde schilders waren feitelijk instituten omdat er blijkbaar in die tijd nog geen kunstacademies waren en het vak bij de grote meesters moest worden geleerd. Theodoor van Tulden waarvan u boven de twee afbeeldingen ziet was een leerling van Rubens, die feitelijk zijn leermeester naar de kroon stak en het schilderij van Vulcanus kwam nota bene in het Paleis Huis ten Bosch in Den Haag terecht. Van Tulden was lang niet de enige die les kreeg van de grote Antwerpse meester Rubens. Enkele meer bekende namen : 1.Johan Boekhorst, 2, 3, Jan Brueghel I en II,  4. Caspar de Crayer, 5. Jan van Eyck, 6. Cornelis Saftleven, 7. David Teniers en 8 Theodoor van Tulden.
Bij Rembrandt kennen we veel bekende namen 1. Gerard Dou,  2 Gerbrand van Eekhout, 3 Aart van Gelder, 4  Govert Flinck, en 5. Ferdinard Bol.

Dit overzicht is lang niet volledig, maar deze namen komt u als u een fervente museumbezoeker bent gegarandeerd wel een keer tegen in de musea van Nederland en onze zuiderburen.
Het is de tijd van de opdrachtgevers van de Kerk. van de koningshuizen en rijke families. Zij konden zich veroorloven geld neer te tellen voor kunst, voor genieten, terwijl jan met de pet moest sabbelen om zijn kostje bij elkaar te scharrelen en niet toekwam om mooie dingen te kopen.
Wat de stijl van de schilderijen betreft, u heeft ongetwijfeld de stijl herkend, het is de barok van de mollige lichamen en pompeuze voorstellingen. Dat vonden de gezagdragers en andere notabelen vreselijk interessant en in een tijd dat iedereen in veel kleren gedost ging, was het ook wel eens een verademing om van een bloot lijf te genieten.
Genieten is nu eenmaal belangrijk in het leven, het voorkomt stress, burn outs en er zijn zoveel dingen waarvan je kunt genieten, maar je moet het wel doen. Even een pauze, even pas op de plaats, even de zinnen verzetten. Kunstboeken, lezingen., adviezen, taxaties, exposities essays etc. : reageren via deze blog
drsjj artes admirans