De tijd voor de Middeleeuwen

De tijd van de handschriften van de monniken in de kloosters.

Column nr 416 dd. 18 juni 2016

Flower book of hours door Simon Bening, Brugge of Gent , 1525

Boekomslag met in het midden een tronende Maria met kind, links Zacharias en rechts van haar Johannes de Doper. rond 1810, Aken

Wil je wat zicht krijgen op de tijd voor de Middeleeuwen, dan beland je in de oude archieven van de kloosters. Daar werd geschreven en getekend. Deze beide afbeeldingen komen uit een boek, dat behoort tot mijn verzameling kunstboeken. Het duurste, grootste, zwaarste en een collega heeft het destijds voor me meegenomen uit Maastricht, waar het alleen nog te koop lag. Zij heeft lang met dit zware exemplaar moeten zeulen en dat maakt het imposante boekwerk nog meer bijzonder. De titel luidt":  Codices illustres: door Ingo F. Walther en Norbert Wolf met als ondertitel : The world most famous illuminated manusscripts 400-1600. Het exemplaar weegt zeven kilo en is 32x26 groot met veel fraaie foto's.

De beide afbeeldingen hierboven hebben een onderwerp uit de bijbel, maar wereldberoemd zijn de afbeeldingen in het kasteel van Chantilly onder de titel "Tres riches Heures du Duc de Berry..Gedurende de eerste studiereis met de VU werd dit Musee Condee in het kasteel bezocht en daar hingen alle jaargetijden van deze serie. Je wordt geconfronteerd met kunstwerken ui 1410.

Deze indrukken blijven je me als beginnend student en op het moment dat er dan zich een gelegenheid voor doet om een goed beeld te krijgen van deze periode in de geschiedenis, mag je die gelegenheid niet aan je voorbij laten aan. Daar waar wij in onze tijd ons niet kunnen indenken dat de drager van woorden en beelden niet altijd papier is geweest, toch is het zo, dat pas vanaf 750 er sprake was van papier. Arabieren namen het procédé over van de Chinezen en daarvoor was men aangewezen op papyrus en verder op perkament en leer. Perkament was ook net als leer huid van dieren. De boekdrukkunst  kwam nog veel eeuwen later en derhalve alles wat ons voor die tijd is ontstaan, is handschrift waar men van natuurlijke stoffen kleuren kon maken. De factor tijd bij het maken van teksten en voorstellingen was niet van belang, omdat teksten en beelden stukje voor stukje ontstonden en buitengewoon tijdrovend waren, maar met name in de kloosters zag men dit als de hoofdtaak om ervaringen en kennis via dit medium te delen met allen die in een volgende generatie dit konden delen. Duidelijk is dat er maar spaarzame bronnen zijn, omdat natuurlijk veel verging door de tand des tijds en zoals het ook nu nog met oude schilderijen gaat, men moet telkens weer restaureren om het te kunnen behouden. Zo waren er ook onderhoudswerken nodig voor die oude perkamenten en leren dragers in boeken en folio's. De bekendste bronnen met bovengenoemde technieken zijn onder meer 1.Utrecht Psalter, 2. Biblia  Pauperum, 3. Les Tres riches Heures du

Duc de Berry en de Divina Comedia van Dante. Deze column is de negentigste in deze blogger serie en de andere vindt u in een andere Blogger serie en bij Jenda. com. Onlangs zette ik uiteen dat mijn voornemen was in 2008 om elke week een column te schrijven, waarop een beeldend kunstenaar ad rem antwoordde, dat veel voornemens dikwijls al snel als sneeuw voor de zon versmelten. Wat dat betreft is enige vasthoudendheid en doorzettingsvermogen mij niet vreemd. Als er dan ook nog eens meer dan 16000 volgers zijn , dan kan je vaststellen dat je studie zin heeft gehad en ook als doel had om je verworven kennis met velen te delen. Dat aantal van 16000 staat natuurlijk in schrille tegenstelling tot volgers bij You Tube bij popmuziek, waar aantallen van honderduizenden worden gehaald, maar die onderwerpen zijn vluchtig en per dag koersgevoelig en van de ene op de andere dag ben je van het toneel verdwenen om plaats te maken voor een andere topper, waar men massaal achteraan loopt. Alles dus in proportie. Geniet van de schone kunsten, heb er oog voor en als je creatieve vermogens hebt, bv tekenen, schilderen, boetseren, ontwikkel dat en je zult een positief mens worden. Kunstboeken, lezingen, adviezen, taxaties, essays, rondleidingen : reageren via deze blog

drsjjj artes admirans