Thursday 23 February 2017

Anton van Rappard, leermeester van Vincent van Gogh


Anton van Rappard, 1858-1892

De ambachtsman in beeld

Column nr 448 dd 23 februari 2017


Anton van Rappard, Wever, 1884, olieverf op doek 27 x 35 cm, Van Gogh Museum


Vincent van Gogh, Wever, 1884, olieverf op doek 70 x85 cm, Kroller Muller Museum, Otterlo


Nadat Vincent van Gogh tot de conclusie was gekomen dat voor hem een schilderscarrière was weggelegd, wierp hij zich met vol enthousiasme op zijn nieuwe bestemming en Anton van Rappard hielp hem daar een handje mee. Als je in Nuenen bent geweest, proef je nog de sfeer van die tijd rond 1880, toen er in Brabant veel werk aan huis werk gedaan en met name stonden in veel huizen weefgetouwen. Even buiten Nuenen richting Gerwen staat het huisje van de familie de Groot, dat door Vincent werd vereeuwigd, maar in Nuenen zelf, kan je nog van die werkman huisjes aantreffen die uit die tijd stammen en wellicht door de jaren heen een paar keer zijn gerestaureerd. Deze huisindustrie was voor de mensen uit die streek en bron van inkomsten en van grote economische waarde. Daarna ontstonden de grote textielfabrieken en was het gedaan met deze vorm van werken aan huis. Een dergelijk oud weefgetouw is nog te vinden in het Zuiderzeemuseum te Enkhuizen. De Bataviawerf te Lelystad ( bekend van Willem Vos, die een replica bouwde van de Batavia) heeft met toestemming van het Zuiderzeemuseum het weefgetouw nagebouwd en daar worden nu zeilen in opdracht op geweven. Niet voor de Batavia, maar voor kleinere zeilschepen.
Van Gogh was rond die tijd intensief bezig om mensen op straat, op het land te tekenen en dan ging het hem er natuurlijk om de juiste houding te treffen en dat tekenen beheerste hij snel. Van zijn bevriende relatie Anton van Rappard leerde hij met olieverf en doek om te gaan en daarom is het wel interessant om de verschillen tussen beide schilderijen even nader te bekijken. Daar waar van Rappard het accent legt op de wever die bij het tegenlicht van het raam aan het weven is met schering en inslag, heeft Van Gogh in zijn schilderij meer afstand genomen, de wever niet zo centraal gesteld en ook geen raam aangebracht. Bij Van Rappard heeft de wever een pijp in de mond, terwijl Van Gogh bezig is met de draden in de goede richting te sturen. Het schilderij van Van Gogh is qua formaat groter dan van zijn leermeester. Van Rappard was in 1884 enige malen bij Van Gogh in Nuenen op visite geweest, Beide schilders werden geraakt door de eenvoud en armoede van het platteland en legden dat vast. Van Rappard studeerde in Amsterdam, werkte in Parijs op het atelier van Jean Leon Gerome en was leerling van Alma Tadema. Enkele weken geleden hebben we uitvoerig over Alma Tadema geschreven. Van Rappard schilderde de werkende mens in fabrieken of op het land, hetgeen in fel contrast was met zijn eigen milieu. Zijn familie behoorde tot de lage adelstand. Anton van Rappard droeg de titel "Ridder:/ Van Rappard werd niet oud. Op 33 jarige leeftijd stierf hij aan een longontsteking. Wij kunnen ons dat niet meer voorstellen, maar heel veel ziekten zijn door de jaren heen overwonnen, zoals onze tijd probeert van de levensbedreigende ziekte kanker, een chronische ziekte te maken, maar daar zal nog wel een tijd mee gemoeid zijn.
U heeft een inkijkje gekregen rond een paar werken van tijdgenoten. De ene schilder  bij het grote publiek niet zo bekend en de andere evenmin in die tijd, maar die groeide postuum uit tot een meester op wereldniveau. Dat zou Anton van Rappard ook nooit hebben kunnen denken. Zo gaat dat in het leven. Soms moet iemand eerst dood gaan om dan pas er achter te komen, hoe bijzonder deze persoon was.
Geniet van al het moois, in de musea. Daar valt veel te beleven en altijd is er wat te leren. De lente is aan het doorbreken, zodat we weer meer buiten in de tuin kunnen werken. Kunstboeken, lezingen, adviezen, taxaties, rondleidingen, : contact via deze blog
drs jjj artes admirans


No comments:

Post a Comment