Wednesday 1 April 2015

Het lijden van Christus in de kunst





Afbeelding van de graflegging van Christus door Pontormo (1449-1557) leerling van Leonardo da Vinci, afmeting 313 x192 cm . Het meesterwerk, altaarstuk werd gemaakt voor de grafkapel van de Florentijnse familie Capponi.


De Goedeweek viering als christelijke traditie met The Passion in Enschede


Column nr 358 dd 01-04-2015

Anders dan de vertolker van de rol van Pilatus, verbleef ik in mijn jonge jaren in tal van kostscholen en kloosters omdat ik van plan was later de Kerk als bedienaar te dienen. Zover was het al gekomen dat ik in 1960 als jong kloosterling de gehele liturgie gedurende vijf dagen vierde met de pastoor en kapelaan van de Vlaamse parochie Kapellenbosch ( BelgiĆ«)  niet ver van het opleidingsinstituut waar ik met zes anderen voor het tweede jaar filosofie studeerde. Tijdens de vieringen diende ik bepaalde handelingen te verrichten en gezangen te zingen, zodat de parochianen de liturgie ook konden beleven. Wat hebben die gebeurtenissen in Jeruzalem met die Jezus van Nazareth niet allemaal losgemaakt? In de beeldende kunst, in de muziek, in het theater. Donderdag  a.s. is er dat grote theaterstuk ( The Passion) dwars door Enschede heen, waar een groot aantal mensen een immens verlicht plexi kruis van 400 kg door de stad sjouwen en waar op diversen plekken prachtige solo's worden gezongen en de laatste uren van de Romeinse rechtspraak te zien en te horen zijn.
Wat te denken van dat muziekstuk de Mattheus passion? Het muziekstuk live gehoord in het Concertgebouw te Amsterdam en elk jaar beluister ik het weer met de partituur in mijn handen. Wel stukken eruit gezongen, maar nooit het gehele oratorium. Maar ook dit jaar worden in Tegelen bij Steyl de Passiespelen gehouden, een spektakelstuk dat je heel lang bij blijft of je nu gelovig bent of niet.
Actief wel vijf jaar de Donkere Metten gezongen in de grote Laurenskerk te Rotterdam. Een stuk liturgie waar vooral vanuit de gezongen psalmen het lijden van Christus wordt herdacht, maar wel eindigt met de prachtige Paaslofzang, omdat het intrinsiek met het sterven van Christus is verbonden. Met Pasen wordt in de kloostertraditie een antifoon gezongen die ik na 55 jaar nog immer uit mijn hoofd ken : Et valde mane uno sabbato , veniunt ad monumentum, orto iam sole 
Deze Latijnse tekst op een eenvoudige gregoriaanse melodie werd in de vespers gezongen en het verhaalt van de mensen die na de kruisdood van Christus naar het keldergraf in de rotsen  gaan om dat lichaam verder te verzorgen. De vertaling : 
Op sabbath heel vroeg gingen de volgelingen van Christus naar het graf'
Het verdere verhaal kent U immers. De volgelingen van Christus waren bang dat de joden het lichaam hadden geroofd en zij waren natuurlijk buitengewoon verbaasd dat ze wel een leeg graf aantroffen. Hoe weet je natuurlijk niet, maar Christus was aan de dood ontsnapt en dan vind je in de schilderkunst die prachtige schilderijen die allemaal de gebeurtenis van Emmaus als onderwerp hebben. Je zult het zelf meemaken. Je loopt achter je idool aan, die het goed voor heeft met de mensheid en wordt door die mensheid uitgekotst en vermoord. Dan stort je wereld in. Maar dit verhaal eindigt anders en eindigt eigenlijk helemaal niet. Na 2014 jaren is het christendom nog levend en wordt momenteel naar de kroon gestoken door de islam dat overigens voor een groot gedeelte rust op het christendom. Mijn IsraĆ«l reis alweer wat jaren geleden, stond in het teken van het ontdekken van de historische Christus figuur en al wat de geschriften ons leren uit die tijd. Al is het een vreemd land voor ons West-Europeanen, de roots van het joden en christendom kan je gemakkelijk vinden.
Geniet van de prachtige muziek van deze week, misschien zelfs van de Passiespelen , wees creatief met bloeiende twijgen, paaseieren en alles wat bij Pasen hoort. Kunstboeken, lezingen, essays, adviezen, taxaties, exposities etc. contact via deze blog
drs jjj, artes admirans


No comments:

Post a Comment