Column nr 343
Er viel nog veel te kiezen als deze column over een Amsterdams stadsgezicht zou gaan zoals het Damrak, Haarlemmerbuurt, Keizersgracht/hoek Reguliersgracht en je doet Breitner tekort als je blijft hangen in zijn Amsterdamse stadsgezichten. Een overweging om het te hebben over de duurste schilderijen ooit verkocht is ook boeiend, maar dat wekt alleen maar hebzucht of afgunst op en een schilderij opbergen in je kluis als geldbelegging-hetgeen gebeurt- is uit de hand gelopen hebzucht, omdat een schilderij aan een wand hoort te hangen en niet bedoeld is om het op te slaan.
Breitner was niet alleen sterk in stadsgezichten, in geportretteerde stadsmensen, maar ook een geweldige schilder van paarden. In een van de vorige columns werd eerder al vermeld dat hij graag naar de Dam ging om het vertrek van de paardentrams te bekijken. Hij liep langs al die paarden en kon niet nalaten te allemaal even bij de neus te strelen. Breitner was aanvankelijk ook veel meer schilder van het militaire genre. U vindt dat terug bij panorama Mesdag in Scheveningen, waar stukken van dat immense ronde doek door Breitner zijn geschilderd. Dus eigenlijk heet dat panorama
Mesdag/Breitner. Dat zou meer recht doen aan het werk, maar Mesdag was hoofdaannemer en Breitner slechts onderaannemer, in moderne termen ZZPer. Zijn ontwikkeling als schilder ging van verhalende kwaliteiten naar het meer picturale met veronachtzaming van tekening en details. Dat was voor Jozef Israëls en Antoon Mauve een reden om hem af te wijzen toen hij lid wilde worden van de Hollandsche Teekenmaatschappij te Den Haag. Hun motivatie luidde als volgt : 'de kunstenaar moet zich in acht nemen om niet de teekening terwille van de kleur te verwaarlozen, het valt niet te ontkennen dat de Haagsche School in dit opzicht gevaarlijk is voor den beginnende artist", Ja, het was een totaal ander genre, waarin Breitner bij uitstek een meester was : het militaire genre. Daarvoor moest hij best wel veel doen. Naar militaire oefeningen met schetsboek onder meer in Scheveningen op de Waalsdorpervlakte. Dat waren oefeningen van de artillerie, maar die bestond toen niet uit uit eentonners met daarachter affuiten met een kanon erop, maar galopperende paarden en paarden die de kanonnen trokken. Hoogtepunt van dit soort schilderijen ( buiten dan het beroemde Panorama) is zijn schilderij uit 1885/1886 De Gele Rijders'. Als naam bestaat er nog een legeronderdeel uit Arnhem dat deze naam draagt. Hoe lang zal je er als beginnende kunstschilder overdoen om beweging met olieverf vast te leggen. In mijn optie meer dan twintig jaar. Het doek is 115 x 77.5 cm en hangt in het Rijksmuseum, Uitgebeeld is een groep aanstormende cavaleristen met rechts op de voorgrond de commandant en achter hem steeds een ruiter te paard die een onbereden paard met zich meevoert. Dat onbereden paard diende vermoedelijk later voor een kanon ingespannen te worden of heeft zijn dienst al gedaan en wordt nu meegenomen om naar de stallen afgevoerd te worden. Maar in die tijd was er nog geen sprake van oorlogsvoering via de luchtmacht en iedereen kent de erbarmelijke veldtocht van Napoleon, die honderden paarden in Rusland moest achterlaten. Onze veldartillerie zal dienst gedaan hebben bij Koning Willem I. die rustig naar het Zuiden langs de Maas kon afzakken en zo Limburg kon inlijven bij het Koninkrijk der Nederlanden, maar dat is een veronderstelling en militaire historici mogen me op de vingers tikken, als een en ander niet klopt. U vindt het schilderij van De Gele Rijders hieronder en met name is uw aandacht gevraagd voor de enorme dynamiek van het schilderij. Je ziet als het ware het zand opstuiven bij zoveel paardengeweld. Geniet, wees creatief, wandel, fiets, blijf actief en wees een prettig medemens voor allen met wie u veel te maken heeft. De onrust in onze wereld heeft juist nu enorm veel vredestichters nodig, omdat men uit bepaalde hoeken erop uit is de wereldorde op zijn kop te zetten. Kunstboeken, lezingen, adviezen, essays, rondleidingen , kunstbeschouwingen j.j.jong@quicknet.nl
drs jjj artes admirans
No comments:
Post a Comment