Column nr 406 dd 15 april 2016
In dat zelfde boekwerkje van Henk van Os, staat op pagina 25 een essay onder de titel Hans Memling bevrijdt Brugge van prutswerk" Van Os heeft het dan over de Ursula-schrijn Memling maakte deze schrijn voor het Sint Jans hospitaal voor 1489 in gepolychromeerd eikenhout met beschilderde panelen ( 92, 99 x 43 cm). Daarmede kon de oude schrijn worden vervangen omdat deze van Memling stukken mooier was. Wat was dan die betekenis van het bewaren van botten van mensen die in de geur van heiligheid in de sfeer van de katholieke kerk waren gestorven? Daarover schrijft van Os het volgende {: De kern van zo'n middeleeuws ziekenhuis werd vaak gevormd door een reliekenschat, want relieken vormen een medicijn voor de eeuwigheid. De zieken hebben het gebed voor de relieken, de verering van de relieken, dringend nodig. Maar ze betekenen ook een belangrijke attractie voor de pelgrims, de toeristen van de Middeleeuwen.] .........
{ In het middeleeuwse ziekenhuis zorgde men niet alleen voor de zieken, maar ook voor de vondelingen en wezen en die vondelingen en wezen kregen er ook onderricht. Daarnaast was het ziekenhuis ook een opvangplaats voor pelgrims en beschikte over de bijbehorende horecavoorziening]
Een geheel andere samenleving dus. Maar er waren tastbare dingen te bewonderen, waar je bij kon bidden en offeren en dat is totaal anders als de huidige bedevaartplaatsen als Lourdes, Fatima, Banneux,. Hierbij ziet U twee afbeeldingen. De ene is van de hierboven beschreven Ursula schrijn van Hans Memling en de andere afbeelding is een reliek-arm van de heilige Cosmas in de kathedraal van Essen. De afbeelding komt ook het boek. ook al door Henk van Os geschreven onder de titel The Way to Heaven. Het boek werd geschreven aan de hand van een expositie van middeleeuwse relieken die in 2001 is gehouden in de Nieuwe Kerk te Amsterdam en het Catharijneconvent te Utrecht. Met een aantal studenten bezochten we deze expositie in de Grote Kerk en kregen een gedegen rondleiding van de pater Jezuit Peter van Dael, die als kunsthistoricus middeleeuwen destijds aan de VU verbonden was.
Reliek-arm van de heilige Cosmas in de kathedraal van Essen
Relieken spelen in de RK Kerk een grote betekenis en in elk altaar in elke R.K. Kerk is een reliek ingebouwd bij de intronisatie van de kerk. Niet alleen worden de buitenmuren op een tiental punten met heilige olie gezalfd, maar ook in de altaarsteen in een reliek ingemetseld en bij het begin van een viering kust de priester die reliek.
Al heel veel jaren geleden bezochten wij Lisieux in Normandië. De grote witte basiliek bovenop de heuvel herbergt een paar relieken ( botten ) van deze heilige kloosterzuster. Deze devotie zal ons moderne mensen niet meer zo aanspreken, maar deze katholieke gebruiken moeten ons de weg wijzen naar hetgeen deze gelovigen na de dood nog staat te wachten en met name de middeleeuwse mens dacht en voelde op een totaal andere manier als de hedendaagse mens met zijn sociale media.
Het was na zestien jaar even zoeken naar dat fraaie boekwerk van Henk van Os. Ik wist nog wel dat het een blauwe stofomslag had en dat op de cover een een gouden reliekschrijn stond. Aangezien het boek niet alle dagen nog ingekeken wordt, stond het op een voor mij onlogische plank, maar dan ga je maar naar een blauwe omslag kijken, Ik heb de Engelse versie van het boek. Het is mij niet bekend of er ook een Nederlandse is. De beide exposities zowel in de Nieuwe Kerk te Amsterdam en in het Catharijneconvent te Utrecht trokken enorm veel bezoekers.
Geniet van al het schoons dat u in de natuur, in concertzalen en musea te consumeren krijgt. Het leven is maar kort en tegen de tijd dat iemand je in een rolstoel door een museum moet loodsen, verwijt U Uzelf dat u alles eerder had moeten doen. Zo zitten wij mensen nu eenmaal in elkaar. Kunstboeken, lezingen, adviezen, rondleidingen, essays, taxaties reageren via deze blog jjj artes admirans
No comments:
Post a Comment