Licht

Licht schilderen
Column nr 488 dd 28 december 2017

De laatste column van het jaar 2017. Onderwerp andermaal over het Licht. Past wel bij deze donkere dagen, maar de kortste dag is alweer aan het lengen en zo gaan we weer richting lente. 2017 was het jaar waarin we de Hermitage in St. Petersburg bezochten alsook de prachtige metro stations in  Moskou. Jammer genoeg moest ik een adviseurschap aan een klein regio museum opzeggen omdat er een onwerkbare situatie was ontstaan. Het bezoek aan Boymans van Beuningen waar mijn master scriptie begeleider prof. dr. Carel Blotkamp naar eigen inzicht het museum had ingericht, was eveneens een bijzondere aangelegenheid. Komend jaar eens even kijken bij Museum More en kasteel Ruurlo om de  Scheringa collectie weer eens te bewonderen
Maar we willen het over Licht in de kunst hebben. Bron deze keer is het boek "" Licht  "dat geschreven werd door Andreas Bluhm van het Van Gogh Museum en Louise Lippincott van het Carnegie Museum te Pittsburg bij gelegenheid van expo's in beide musea in 2000 en 2001. 
Om over een dergelijk onderwerp te ( kunnen) schrijven, dien je heel wat in je mars te hebben omdat het een uitermate complex en lastig onderwerp is, maar de beide auteurs zijn er in geslaagd daar iets degelijks en moois van te maken. 

Vincent van Gogh, de stoel van Gauguin, 1888 , Van Gogh Museum

Gaslamp

In het eerste hoofdstuk "Licht en kunstgeschiedenis,"wordt het volgende geschreven: Een van de oudste en complete methoden van de kunstgeschiedenis is de vergelijking. Kunsthistorici zijn getraind in het vergelijken van beelden, van details en van technieken om een antwoord te vinden op de basisvragen van het connaisseurschap: is dit  werk authentiek ? is het van deze of van die kunstenaar?  Is het een vroeg of laat werk?  is het succesvoller dan andere werken? Is het beter dan dat van een concurrent? We hebben deze vragen op het licht in de kunst gericht, maar de resultaten waren weinig verhelderend. "  Juist daarom respect voor die auteurs die de strijd aan gingen om het licht in de kunst te determineren. En verder zeggen de auteurs dan :"  In feite ontdekten we dat we niet eens op een betrouwbare manier een antwoord konden geven  op een simpele vraag zoals :  schilderde Degas bij lamplicht beter dan Van Gogh. Je kunt daar geen antwoord op geven omdat je nog nooit een 19e eeuwse olielamp hebt zien branden. "  Nog enkele boeiende vragen: "  Waarom beeldden kunstenaars sommige lichteffecten af en andere niet ?  Hoe goed weerspiegelt  hun werk de manier waarop licht werd gezien en ervaren ?  Hoe zien wij licht,?  Hoe zag men het vroeger en hoe beeldde men het uit?   Als je vier verschillende belichtingen zet op het schilderij van Van Gogh  De Stoel van Gauguin, dan zie je telkens een andere stoel. Tot zover het boek. Maar wat te denken van de stillevensschilders van de 17e  eeuw of van het werk van de hedendaagse fijn-stilleven schilder Henk Helmantel. De lichtval is alles bepalend en maakt uit of het schilderij is geslaagd. Plaats je de hooglichten precies op de juiste plek?  Kortom, meer vragen dan antwoorden en een wetenschapper blijft altijd zoeken en ontdekken. Geniet in ieder geval van al het moois dat u wordt geboden en blijf dat ook in het nieuwe jaar doen. Veel kunst en kijkgenot wensen we u het komende jaar toe. Kunstboeken, lezingen, adviezen, rondleidingen, taxaties, ets contact via deze blog

drs jjj artes admirans