Thursday 5 October 2017

De kloosters in de Middeleeuwen

De economie van middeleeuwse steden draaide voor een gedeelte op kloosters

Column nr 476 dd 5 oktober 2017

Ja, even een geheel ander onderwerp en ook al is het niet het vakgebied van je afstuderen, deze fase in de kunst ( geschiedenis) moet je wel kennen. In de groep van studenten in mijn studieperiode ging een student mediëvistiek studeren en voor dit onderdeel was niet zoveel belangstelling. De VU besloot later het onderdeel op te heffen, zodat studenten moesten uitwijken naar de UVA, UU, of de Radboud universiteit in Nijmegen. Dit onderdeel werd in mijn studietijd zeer uitvoerig behandeld en tijdens een rondleiding geschiedenis in Amsterdam werden ons panden getoond welke als klooster hadden gediend in de middeleeuwen. Van de ene kant waren stadsbesturen erop gebrand veel kloosters binnen de stadsmuren aan te trekken omdat de kloosters maatschappelijke geëngageerd waren en veel goede dingen voor de bevolking, maar van de andere kant ontstonden er wrijvingen als de kloosters concurrerend gingen werken met linnen weverijen, brouwerijen etc. Daar ontstond veel strijd en de kloosters kozen eieren voor hun geld en gingen ook stadsbelastingen betalen. Van de andere kant waren vooral de vrouwenkloosters afhankelijk van een weldoener, in onze tijd zou je het een sponsor noemen. Zoals de geschiedenis leert, zijn er tijden van grote bloei en tijden van verval en dat gold ook voor de kloosters .Zeker na de reformatie . Kloosters moesten gedwongen gesloten worden, omdat het protestantse stadsbestuur het niet langer duldde. Interessant in deze is nu in onze tijd dat er oecumenische gemeenschappen ontstaan zoals in Taize. Een dienst daar bijwonen met al die jongeren is een ervaring die je niet gauw vergeet. Wat gebeurde er dan met de kloosters die ontvolkten.? Was het een slechte bouw, dan werden ze gesloopt.. Waren het bruikbare gebouwen dan kregen ze vaak een andere bestemming, zoals de universiteit Maastricht gehuisvest is in oude kloostergebouwen. 




Kloostercomplex Cluny nabij Dijon. Toonaangevende abdij met grote invloed op de kloosters in heel West Europa. Er zijn nog slechts restanten over zoals wij dat constateerden bij een bezoek aan deze stad

Een overzicht van de talloze orden die ontstonden in steden. Het stadsbestuur wilde de kloosters graag in het centrum van de stad hebben omdat de kloosters zich ontfermden over de zieken en armen en vaak in de parochies de zielzorg behartigden




Hospitium van de cisterciënzerabdij te Aduard. nu in gebruik bij de hervormde kerk. 







Restanten van de abdij van Egmond,. Ten tijde van de beeldenstorm met de grond gelijk gemaakt/. In de jaren 1930 is de abdij in volle glorie herrezen als stichting van de abdij te Oosterhout. Daar zijn de benedictijnen vertrokken en er zit nu een modern oecumenische communiteit in.
Peter Nissen, kerkhistoricus die een artikel schreef in het boek De middeleeuwse kloostergeschiedenis van de Nederlanden, op pagina 195 het volgende :In  Leiden werd de in 1575 gestichte universiteit gehuisvest in een voormalig zusterklooster aan de Rapenburg, : de universiteit werd bovendien gefinancierd met de kloostergoederen van onder meer de opgeheven benedictijnenabdij van Egmond. De in 1614 gestichte universiteit van Groningen nam haar intrek in het opgeheven minderbroederklooster. En heden ten dage krijgen de vele seminaries  die werden opgeheven vanwege geen aanmeldingen, bestemmingen als scholengemeenschap ( Hageveld Heemstede,)  cultureel centrum (Mill Hill Hoorn) of een hotelbestemming  (Sint Jan Soesterberg. St. Willibrord Deurne)
Is geschiedenis saai.( een modewoord van onze jeugd)? Nee, beslist niet, maar zoals met alles, je moet enige moeite doen om je er in te verdiepen en de rode draad zien te ontdekken. Geniet van al die mooi oude gebouwen, van alles wat ze voor ons hebben betekend en beoordeel ze op de waarde. Kunstboeken, lezingen, adviezen, taxaties, rondleidingen etc. Contact via deze mail

No comments:

Post a Comment