Friday 22 May 2015

Willem Gerard Hofker 1902-1981

Veel onbekende talenten

Column nr 364 Pinksterweekend 2015

Tijdens mijn studie aan de VU viel onze verplichte studiereis naar Berlijn precies in het Pinksterweekend en dat is in dit dorp al meer dan 80 jaar een grote happening met Pinksterspelen, sport en kermis en veel reuring. Op eerste Pinksterdag toentertijd vertrek vanaf luchthaven Rotterdam naar Schonefeld in Berlijn. Het enige compromis dat de docent mij gaf, was een dag later afreizen naar  Berlijn, maar dat schoot ook niet op en de studiereis helemaal verzetten, daar kon geen sprake van zijn omdat alles was geboekt en musea gereserveerd, Veel moeite werd besteed om erachter te komen of de Manet, de Monets en de Cezanne aanwezig waren in desbetreffende musea. Altijd worden er tijdens zulke reizen ontdekkingen gedaan als het gaatom verrassingen. Zo konden we een grote collectie van het MOMA uit New York in Berlijn bewonderen. Ja, wel drie uur in de rij. Dat wel. Voor de keuze van deze column waren er twee mogelijkheden. Verder ingaan op het thema religie binnen de kunst van Vincent van Gogh, Over dit onderwerp werden interessante zaken ontdekt in het boek Van Gogh achterna, een werk van de schrijver  Marinus Schroevers, filosoof en de fotograaf  Dirk de Herder. Maar in de vorige column is daar al over van gedachten gewisseld vanwege het feit dat dit thema onderwerp was van mijn bachelorscriptie in 2005, nu alweer tien jaar geleden. Waar mijn keuze op viel was een passage uit een grappig boekwerkje onder de prikkelende titel ;Kunstgeschiedenis voor in bed, op het toilet of in bad. Ja, dat maakt nieuwsgierig en de passage waar het over gaat is niet gelezen op een van voornoemde locaties, maar gewoon in de tuin  van mijn woning bij mooi weer. Het gaat om Willem Gerard Hofker, die paneeltjes had gekregen van Jozef Israels om die te beschilderen. Vader Hofker was bevriend met de schrijvers van de  Beweging van Tachtig, maar evenzeer met Hendrik Breitner, Willem Witsen en Jozef Israels. Deze Hofker werd een bekende portrettist en in 1936 kreeg hij van de Koninklijke Paketvaart Maatschappij een opdracht om een portret te maken van onze koningin Wilhelmina, dat zou komen te hangen in het kantoor te Batavia. Wim Hofker en zijn vrouw Maria Rueter werden uitgenodigd om bij de officiële overhandiging aanwezig te zijn. Zij kregen daarbij een rondreis van vijf manden cadeau om de bewoners en het land beter te leren kennen. Die vijf maanden werden enkele jaren, waarin hij van tijd tot tijd naar Nederland terugkwam. Hofker werd vooral bekend door de vele portretten van sprookjesachtige mooie Balinese meisjes.In 1939 konden Wim en Maria niet terug wegens de oorlogsdreiging in Europa. Beiden werden in 1943 geïnterneerd in een Jappenkamp. Hij heeft zijn vader nooit meer gezien, die overleed vlak voor de bevrijding. Het portret van Wilhelmina was een slecht lot beschoren. Het werd door de Japanners openbaar verbrand op het Koningsplein te Batavia. Wim Hofker had echter nog de werktekening, die hij zorgvuldig opnieuw uitwerkte en aan de Koninklijke Paketvaart Maatschappij geschonken.  In 1950 werd hij -na de troonsbestijging van Juliana- gevraagd haar te portretteren. In 1946 was hij teruggekeerd uit Indonesië. Hofker verwierf naam en faam als de schilder van Bali. Ook maakte hij veel schilderijen  van landgoederen en kastelen en illustreerde veel boeken van de schrijver Ton Koot met Amsterdamse stadsgezichten.
Kende U dat verhaal van Wil Hofker? In die zeven jaar VU en eerder al tijdens studie was dit verhaal nooit gepasseerd. In ieder geval boeiend omdat het bewijst dat kunst over grenzen en oceanen gaat en het leven van mensen een meerwaarde geeft. Geniet, van de schone kunsten, van moeilijk te verstane kunst, wandel, fiets, kies een boeiend museum uit en wees een prettig medemens. Kunstboeken, lezingen, essays, rondleidingen, adviezen bij exposities, taxaties, j.j.jong@quicknet.nl
drs jjj, artes admiran
sWillem Hofker, portret Wilhelmina, kantoor Ned. Paketvaart Maatschappij,  Batavia., Op Koningsplein te Batavia verbrand door Japanse bezetters

No comments:

Post a Comment