Herbestemming van gebouwen

Niet alle musea zijn als museum gebouwd

Column nr 457 dd 22 mei 2017

Na anderhalve maand met u van gedachten gewisseld te hebben over onze boeiende Rusland reis, wordt het weer eens tijd om een ander onderwerp te belichten. Wellicht is het u wel/niet opgevallen dat Jeroen Krabbe een nieuwe TV serie gaat maken over een bekende schilder. Na zijn successen met Van Gogh en Picasso, wil hij een derde schilder voor het voetlicht brengen. Mattijs van Nieuwkerk ging raden wie dat ging worden. Mondriaan?  Dat is me veel te veel een boekhouder. Ja, dat is toch wel een buitengewoon grote onderschatting van deze Nederlandse schilder, maar als je inderdaad een flamboyant verhaal wil verbeelden, dan kan dat ook met Piet Mondriaan, maar dan zal je eerst studie moeten gaan maken van moderne kunst en daarvoor zal Jeroen Krabbe zich geen tijd gunnen. Vervolgens werden nog een paar namen genoemd, maar uiteindelijk vertelde de documentaire maker dat hij zich op Paul Gauguin ging storten. Vreemd, om een Franse schilder te kiezen. Waarom niet een George Breitner, een groot Nederlands fenomeen of Isaac Israëls, Jan Sluijters?  Of is het Krabbe alleen maar om te doen om mooie en verre reizen te kunnen maken?

Tot zover de inleiding. Met u gaan we even kijken naar de gebouwen van de diverse musea. Hieronder treft u een willekeurige greep aan van een aantal musea, die gevestigd zijn in panden, die vroeger een totaal andere bestemming hadden.

Het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen, gevestigd in oude opslagloodsen van de  VOC

De Borg Menkema te Uithuizen, daterend oorspronkelijk uit de 14e eeuw, door de erfgenamen geschonken aan het Groninger Museum. Rondom de Borg

stijltuinen en in het pand een fraaie verzameling Chinees en Japans porselein

Slot Zeist, gebouwd in 1677  door graaf Willem van Nassau,. In de 18e eeuw was het de hoofdvestiging van de Hernhutters. In 1960 werd het pand verworven door de gemeente Zeist en kreeg het een openbare bestemming.

Boven ziet u dan drie voorbeelden van herbestemming van gebouwen tot museum. Het pand van de VOC in Enkhuizen is nauw verbonden met het buitenmuseum, een openluchtmuseum waar veel stijlen van woningen uit het gebied van de  vroegere  Zuiderzee zijn te vinden. Je kunt er rustig een dag vertoeven en dan heb je nog lang niet alles gezien. De Borg Menkema is een oude Groninger State, waar van alles valt te beleven en ook geschikt is voor een dagje uit. Slot Zeist heeft prachtige stijlkamers en in en rond het slot worden veel activiteiten ontplooid en worden veel veilingen gehouden. Wij hebben enkele keren daar als standhouder gewerkt. Het was genieten van de ambiance en de prachtige vertrekken.

Kortom, niet elk museum hoeft nieuwbouw te zijn. Het Catarijneconvent in Utrecht is gehuisvest in  de natuurlijke ambiance van een klooster. De religieuze kunst kan geen betere behuizing hebben. Maar het transept van de vroegere Gotische kathedraal van de dom van Utrecht, wordt nu gebruikt als aula van de Utrechtse universiteit. Een museale bestemming had hier wellicht beter gepast, maar het Catharijne convent en het Centraal Museum vervullen al die functie.

Het voormalige  Scheringa museum was gehuisvest in een Landbouwhuishoudschool en zijn collectie Willinks nu eigendom van Melchers verhuist naar een kasteel ook al van de heer Melchers in Ruurlo, terwijl de voormalige schilderijen van Scheringa in museum More zijn ondergebracht.
Naast huisvesting in bestaande panden, kan je evenveel musea vinden, die als museum zijn gebouwd, zoals het Rijks, Bonnenfanten in Maastricht, Fries Museum te Leeuwarden, Stedelijk Alkmaar. Al deze musea zijn als museum gebouwd en dan kan de architect samen met de museumdirectie sturing geven aan de bouw als museum.
Heeft u wel een beetje oog voor de architectuur als u een museum bezoekt?  Het is belangrijk om daar ook alert op te blijven. Kunstboeken, lezingen, adviezen, taxaties, rondleidingen etc.
contact via deze blog
drs jjj artes admirans