De Russische Orthodoxe Kathedralen

De fraaie architectuur van de Russische Kerken

Column nr 455 dd. 3 mei 2017

Voorlopig wordt met deze column ons bezoek aan Rusland afgesloten, tenzij er de komende week nog een onderwerp opborrelt, dat toch nog behandeld moet worden om u een enigszins een beeld te geven van het hedendaagse culturele Rusland.

Moskou op Rode Plein : Basilius Kathedraal

Moskou Maria  Hemelvaart Kathedraal met fraaie iconostase

Nederlandse Iconen gebaseerd op de Russische Orthodoxe stijl

Indruk van Rode Plein met Basilius Kathedraal en Kremlin toren

Als ik mijn bevindingen inzake de indrukmakende geloofsbeleving van de orthodoxe Russische bevolking noem, krijg je opmerkingen, ja, ze lopen daar nog achter of het geloof is daar lang onderdrukt geweest, dus belijden de gelovige Russen hun geloof met veel passie. Al die oordelen en vooroordelen overtuigen mij totaal niet. Wel viel op dat het meer vrouwen dan mannen waren, maar in Sint Petersburg stond een Russische man voor de afbeelding van een Madonna op het voorfront van een kerk, biddend kruizen te staan in het openbaar. Vele vrouwen stonden voor een icoon lang te wachten om de afbeelding aan te raken, soms te kussen en een waskaars op te steken. Bij de kaarsenstandaard was een Russische vrouw bezig, het kaarsvet op te ruimen. Op de grond stond een emmer vol met kaarsvet.  In het grote Russische orthodoxe klooster even buiten Moskou, stonden honderden mensen te wachten om een orthodoxe heilige eer te brengen en de reisleider wist te vertellen, dat deze rij in de zomer bij bepaalde feesten zich nog veel langer uitstrekte. In die bedevaartkerk ging een vrome vrouw languit op de grond en kuste naar haar beleving deze heilige grond. Nauwkeurig kon ik zien dat de bedevaartganger de sarcofaag van de heilige, al kussend op een glasplaat eer brachten. Opvallend in deze was dat zij eerst kusten met hun/haar lippen en vervolgens de schrijn nog een keer met voorhoofd of neus aanraakten en dat gedrag heb ik nooit ergens waargenomen. Het zal dus een Russische gewoonte zijn. Minder interessant als je een verhaal hoort van een gouden helm van een of andere czaar, die dan zo bijzonder is, dat je die ruimte niet eens mag betreden. Vele sarcofagen van czaren waren in deze kathedraal te zien. Opvallend in deze orthodoxe kerk, dat de kathedraal maar voor de helft voor de gelovigen toegankelijk is. De iconostase met soms vijf rijen iconen boven en naast elkaar, scheidt de gelovigen van de ruimte, waar de priesters hun heilige handelingen verrichten. De Russische Czaren lieten zich plechtig kronen door het hoofd van de Russische Orthodoxe kerk eerst in St. Petersburg en later in Moskou. Of Poetin een orthodoxe gelovige is, valt niet te beoordelen, maar met Pasen zat hij wel vooraan in de Staatskathedraal vooraan bij de Patriarch. Van een zekere mate van godsdienstvrijheid is wel sprake, maar de getuigen van Jehova, die in Rusland vrij sterk vertegenwoordigd zijn en vanuit St. Petersburg opereren, moeten uit Rusland vertrekken evenals de baptisten. Naar mijn oordeel vinden de Russen deze geloofsstromingen te Amerikaans, maar het kan evenzeer geheel andere redenen hebben. Andere minderheden als katholieken en protestanten kunnen in het huidige Rusland hun gang gaan en er zijn alweer enkele Russische katholieke bisschoppen. Dit alles mag je best positieve ontwikkelingen noemen nadat in de communistische tijd veel kathedralen werden gesloten of een bestemming als staatsmuseum kregen. Dit zijn enkele indrukken van de diverse kathedralen die we hebben bezocht en je kunt je er niet goedkoop van afmaken, dat dit verschijnsel alleen is te vinden bij de eenvoudige en arme mensen. Dit zijn echt mijn persoonlijk ervaringen en alle andere 30 toeristen zullen het wellicht heel anders hebben ervaren. Met deze column sluit ik voorlopig onze Rusland ervaringen af en gaan weer over tot al  wat in de kunstwereld in binnen en buitenland valt te beleven. Ook dat zijn boeiende zaken. Als u overweegt een Rusland reis te maken, moet u dat zeker doen. Boeiende steden en St. Petersburg heeft veel trekken van een West-Europese stad. Evenzeer zijn er natuurlijk talloze andere bestemmingen zoals New York en al die andere grote Amerikaanse steden, die een bezoek ten volle waard zijn. Kunstboeken, lezingen, adviezen, rondleidingen, essays, taxaties etc. U mag reageren via deze column

drs jjj artes admirans