Column nr 394 dd 20 -01-2016
In Sir Edmund bijlage van de Volkskrant van 9 januari jl probeert Maarten Doorman met een onthutsende quote aandacht te krijgen voor zijn nieuw te verschijnen boek De navel van Daphne.. Om tal van redenen is dit onsmakelijk te noemen vanwege tal van niet kloppende argumenten. Als hoogleraar, kunstcriticus en schrijver voor de VK, kan je natuurlijk van alles roepen en schrijven, maar het moet wel hout snijden.
Je kunt natuurlijk je mateloos ergeren aan de commercie die de kunst is binnengedrongen en proberen naar de ware kern van kunst t proberen door de dringen/ Doorman voert daarbij de zuivere kunstsfeer van Josef Beuys. Inderdaad dat was een kunstenaar die in die oorlogsomstandigheden- door gewikkeld te worden in vet en vilt -wist te overleven en later het beroemde werk Fettecke maakt van 5 kilo boter, welk kunstwerk per abuis werd weggegooid en daardoor bekend werd. Maar wat schrijft Beuys zelf als kunstenaar en filosoof Mens =vrijheid=creativiteit=arbeid=kapitaal.
Natuurlijk wil eenieder naar de zuiverheid van denken en kunst. Maar waarom zou je daarvoor een beroemd museum moeten sluiten ? Dat is een Doormansiaanse kronkel die tot de grond toe moet worden afgebroken naar mijn mening.
Eerstens : enkele decennia werd er een discussie gevoerd over een NATIONAAL HISTORISCH MUSEUM. Dat kostte miljoenen en vele steden vochten mee met de stoelendans wie dat prestigieuze project zou kunnen binnenslepen. Niemand realiseerde zich dat DAT MUSEUM allang bestond in Amsterdam op het Museumplein. Iedereen wordt wakker en stelt dan vast dat het zo is, maar dat gebouw is aan onderhoud toe. Dat wordt grondig aangepakt en in de geest van de toenmalige architect grondig gerestaureerd en een paradepaardje wordt voor ons land en meedingt met de grote Europese Musea. Om dat een beetje terug te verdienen, heb je de commercie nodig en niemand kan dat beter dan Wim Pijbes. Chapeau. Jozef Beuys komt toch ook uit bij het Kapitaal, hoe idealistisch hij ook is begonnen als kunstenaar bij Fluxus, zijn performances etc.
De denkwijze van Maarten Doorman richt zich op de angst dat de autonomie van kunst en kunstenaar bedolven raakt onder de bijverschijnselen van pers, commercie en het engagement zal verdwijn en het zicht op de toekomst zal vervagen. Dat lijkt me van niet, omdat de geestkracht van kunstenaars daar bovenuit stijgt.
Een voorbeeld : de zuivere boodschap van de profeet Jezus Christus in het begin van onze jaartelling ging om eenvoud, zorg voor je medemens en je naaste. Zal hij blij zijn met al die grote Franse, Duitse Engelse kathedralen, die hoog naar de hemel tornen en waarin zijn boodschap wel wordt gepredikt, maar hij zal zelf wel opmerken, dat die grote gebouwen wel wat minder hadden gekund. Persoonlijk ben ik een buitengewoon groot bewonderaar van de Gotiek en wij Europeanen mogen blij zijn, dat al die Franse steden rond Parijs de wedstrijd met elkaar aangingen wie de hoogste kon bouwen, totdat in Beauvais het totale middenschip instortte.En de Sagrada Familia dan ? De stichter van de christelijke boodschap voelt zich evenzeer thuis in een houten kerkje ergens in de brousse van Afrika of Nieuw-Guinea.
In de beleving van de kunst is het niet anders. De weg van de authentieke kunstenaar naar het Rijksmuseum is maar klein. Om historisch besef op te doeken omdat het misschien het zicht op de toekomst verdoezelt, lijkt me een drogreden.
Mij lijkt dat je daarvoor beter een andere quote had kunnen gebruiken, maar een schrijver en filosoof weet dat je soms moet choqueren om je boodschap kracht bij te zetten.
Je kunt- en dat moet ook -idealistisch blijven denken, zeker als het gaat om een groot goed als de Artes Liberales, maar de menselijke geest zal in zijn grote creativiteit blijven groeien en voortbestaan. Honderden voorbeelden zijn natuurlijk te noemen. Van Gogh die zelf nooit een dubbeltje verdiende en aan de andere kant een Jozef Israels, de joodse kunstschilder die van zijn werk kon leven. Als Jood ben je immers pas kunstenaar als je van je werk kunt leven. Beuys : Mens= vrijheid= creativiteit=kapitaal. Beuys hoe idealistisch ook, kon immer ook niet van de lucht leven. En Jan Schoonhoven met zijn eenvoudige werken? Nu niet meer te betalen. Maar wellicht is hij over een eeuw niet meer te zien in het Rijks. Maar waarom Maarten Doorman zijn pijlen richt op een kostbare schat? Ik heb het proberen te analyseren, maar zijn quote blijf ik hoogst ongelukkig vinden. Zo ga je niet om met je grootste en rijkste cultuurschat. Om dat te gaan onderbrengen in het Paleis op de Dam of in de Grote Kerk is wel een heel bijzondere kronkel.
Kunstboeken, adviezen, lezingen, rondleidingen, taxaties etc. Reageren ? Gaarne via deze blog
gaat u vooral veel naar het Rijks, daar kan je veel leren en opsteken en neem dan meteen de twee andere geweldige musea als het Van Gogh en Stedelijk mee.
drs jjj, artes admirans
No comments:
Post a Comment