Is de kunst van het volk "VOLKSKUNST

Niet alle kunst is ACADEMIEKUNST
column nr 395 dd 28 januari 2016

Bestaat er überhaupt VOLKSKUNST

Voorblad boek Jopie Huisman door Rutger Kopland, signatuur van de toen nog levende kunstschilder Huisman

Jopie Huisman, Mijn vader, olieverf, Jopie Huisman Museum Workum

In 1996 bezochten wij het pas geopende Jopie Huisman Museum en waren onder de indruk van het teken en schilderstalent van deze levende legende. Hij liep in zijn eigen museum rond en signeerde het boek dat door Rutger Kopland was geschreven en voorzien was van veel van zijn schilderijen die daar in  Workum te zien waren. Bij de uitzending van Kunst en Kitsch gisteravond in het Jopie Huisman museum kwam een mevrouw opperdan, die via via twee onbekende tekeningen

 toonde, die wel wat eurootjes waard waren. Voor Huisman zelf zal het wel een aparte belevenis geweest zijn om in je eigen  museum rond te lopen en en passant nog wat boeken te signeren, waarvan je dan de fee kunt innen.

 Is dit dan Volkskunst?  Nee, dat is op en top schilderkunst, waarvan je als leek of ook als kunsthistoricus gewoon van kan genieten omdat het je iets doet. Het is realistischer als realistisch en Henk Helmantel is idem dito een kunstschilder, die de werkelijkheid op het doek wil en de beschouwer bijna doet aannemen dat het toch eigenlijk niet echt kan zijn, alsof je naar een foto aan het kijken bent. Het museum Mohlmann, vroeger in Venhuizen en nu in Appingedam hangt vol met realistisch werk en in deze regio opereert Sietze Wiersma, een groot talent. Sietze maakt indrukwekkend werk. Nee dit is echte kunst. Het beschilderen van borden in Hindeloopen stijl, het verfraaien van voordeuren, prachtige bloemstukken, praalwagens etc. Is Outsiderkunst of naïeve kunst dan geen volkskunst? Nee. in hun genre zijn het toch zelfstandige stromingen en ieder beoordeelt het op zijn of haar manier of niveau. Nu is er een wereld van verschil in de beoordeling van de kwaliteit. Kunstschilders opgeleid door Minerva in Groningen of 

door de Rietveld Academie in Amsterdam werken beide uit een geheel andere discipline en zullen vakmatig hun beroep beter beheersen. De bloemstillevens van Jan Breugel de Jonge ( 1601-1678) waren ook zo realistisch dat een in Rome gedetacheerde Belgische Kardinaal een werk van deze Jan Breugel in zijn kamer had hangen om zijn heimwee  naar Vlaanderen enigszins te verzachten. Huisman, Wiersma, Helmantel en zo zijn er talloze te benoemen, hebben een zo groot natuurtalent dat zij zelfstandig hun weg kunnen vinden en een bestaan kunnen opbouwen. Als je aan deze mensen vraagt of ze niet gebaat zijn bij meer opleiding, krijg je steevast te horen : nee, want de docenten zeggen zelf: jou kan ik niets meer leren omdat je al zover in je ontwikkeling bent. Maar al deze mensen met die grote talenten maken onze wereld een stuk aangenamer en je hoeft dan helemaal geen werk van hen in huis te hebben, maar van tijd tot tijd weer eens in hun atelier of eigen museum kijken om hun ontwikkeling te blijven volgen. In die tijd van het bezoek aan het Huisan Museum in Workum in 1996  was er nog helemaal geen sprake om aan de VU kunstgeschiedenis te gaan studeren. Pas drie jaar later in 1999 ontluiken de eerste plannen om deze intensieve studie te starten. Er gingen veel onderzoeken  en interviews aan vooraf en er is veel tijd nodig

voordat je eindelijk een keer je studentennummer hebt  en je vervolgens je kan buigen over de studiegids. Maar de grote interesse in kunst en musea was vanaf mijn middelbare school steeds latent aanwezig. Deze studie overkwam mij en verrijkte mijn leven bovenmate. Deel derhalve in al hetgeen ik inmiddels vanaf 2008 aan het internet aan visie en kennis heb toevertrouwd en het verheugt me daarom ook buitengewoon dat we naar de 10000 volgers gaan en dat zegt dat velen van u deelgenoot zijn van zienswijze en stellingen en opvattingen, waarmede u het vaak niet eens zult zijn, maar

dat hoort in een democratie. Verder worden regelmatig kunstkritieken en verhandelingen geschreven of adviezen verstrekt soms als vrijwilliger van een organisatie en soms beroepsmatig met betaling

 Met zijn allen bezitten we veel wijsheid en aan autocraten hebben we totaal geen gebrek. Die maken altijd brokken. Kunstboeken, adviezen, lezingen, rondleidingen, essays etc. j.j.jong@quicknet. nl

drs jjj, artes admirans

De navel van Daphne door Maarten Doorman

Wat is het verhaal achter die quote van " Waarom Rijksmuseum beter kan sluiten".

Column nr 394 dd 20 -01-2016

De nieuwe Eregalerij na de restauratie 2014/2015

In Sir Edmund bijlage van de Volkskrant van 9 januari jl probeert Maarten Doorman met een onthutsende quote aandacht te krijgen voor zijn nieuw te verschijnen boek De navel van Daphne.. Om tal van redenen is dit onsmakelijk te noemen vanwege tal van niet kloppende argumenten. Als hoogleraar, kunstcriticus en schrijver voor de VK, kan je natuurlijk van alles roepen en schrijven, maar het moet wel hout snijden.
Je kunt natuurlijk je mateloos ergeren aan de commercie die de kunst is binnengedrongen en proberen naar de ware kern van kunst t proberen door de dringen/ Doorman voert daarbij de zuivere kunstsfeer van Josef Beuys. Inderdaad dat was een kunstenaar die in die oorlogsomstandigheden- door gewikkeld te worden in vet en vilt -wist te overleven en later het beroemde werk Fettecke  maakt van 5 kilo boter, welk kunstwerk per abuis werd weggegooid en daardoor bekend werd. Maar wat schrijft Beuys zelf als kunstenaar en filosoof Mens =vrijheid=creativiteit=arbeid=kapitaal.
Natuurlijk wil eenieder naar de zuiverheid van denken en kunst. Maar waarom zou je daarvoor een beroemd museum moeten sluiten ?  Dat is een Doormansiaanse kronkel die tot de grond toe moet worden afgebroken naar mijn mening. 
Eerstens : enkele decennia werd er een discussie gevoerd over een NATIONAAL HISTORISCH MUSEUM.  Dat kostte miljoenen en vele steden vochten mee met de stoelendans wie dat prestigieuze project zou kunnen binnenslepen. Niemand realiseerde zich dat DAT MUSEUM allang bestond in Amsterdam op het Museumplein. Iedereen wordt wakker en stelt dan vast dat het zo is, maar dat gebouw is aan onderhoud toe. Dat wordt grondig aangepakt en in de geest van de toenmalige architect grondig gerestaureerd en een paradepaardje wordt voor ons land en meedingt met de grote Europese Musea. Om dat een beetje terug te verdienen, heb je de commercie nodig en niemand kan dat beter dan Wim Pijbes. Chapeau. Jozef Beuys komt toch ook uit bij het Kapitaal, hoe idealistisch hij ook is begonnen als kunstenaar bij Fluxus, zijn performances etc. 
De denkwijze van Maarten Doorman richt zich op de angst dat de autonomie van kunst en kunstenaar bedolven raakt onder de bijverschijnselen van pers, commercie en het engagement zal verdwijn en het zicht op de toekomst zal vervagen. Dat lijkt me van niet, omdat de geestkracht van kunstenaars daar bovenuit stijgt. 
Een voorbeeld : de zuivere boodschap van de profeet Jezus Christus in het begin van onze jaartelling ging om eenvoud, zorg voor je medemens en je naaste. Zal hij blij zijn met al die grote Franse, Duitse Engelse kathedralen, die hoog naar de hemel tornen en waarin zijn boodschap wel wordt gepredikt, maar hij zal zelf wel opmerken, dat die grote gebouwen wel wat minder hadden gekund. Persoonlijk ben ik een buitengewoon groot bewonderaar van de Gotiek en wij Europeanen mogen blij zijn, dat al die Franse steden rond Parijs de wedstrijd met elkaar aangingen wie de hoogste kon bouwen, totdat in Beauvais het totale middenschip instortte.En de Sagrada Familia dan ?  De stichter van de christelijke boodschap voelt zich evenzeer thuis in een houten kerkje ergens in de brousse van Afrika of Nieuw-Guinea.
In de beleving van de kunst is het niet anders. De weg van de authentieke kunstenaar naar het Rijksmuseum is maar klein. Om historisch besef op te doeken omdat het misschien het zicht op de toekomst verdoezelt, lijkt me een drogreden. 
Mij lijkt dat je daarvoor beter een andere quote had kunnen gebruiken, maar een schrijver en filosoof weet dat je soms moet choqueren om je boodschap kracht bij te zetten. 
Je kunt- en dat moet ook -idealistisch blijven denken, zeker als het gaat om een groot goed als de Artes Liberales, maar de menselijke geest zal in zijn grote creativiteit blijven groeien en voortbestaan. Honderden voorbeelden zijn natuurlijk te noemen. Van Gogh die zelf nooit een dubbeltje verdiende en aan de andere kant een Jozef Israels, de joodse kunstschilder die van zijn werk kon leven. Als Jood ben je immers pas kunstenaar als je van je werk kunt leven. Beuys : Mens= vrijheid= creativiteit=kapitaal. Beuys hoe idealistisch ook, kon immer ook niet van de lucht leven. En Jan Schoonhoven met zijn eenvoudige werken? Nu niet meer te betalen. Maar wellicht is hij over een eeuw niet meer te zien in het Rijks. Maar waarom Maarten Doorman zijn pijlen richt op een kostbare schat? Ik heb het proberen te analyseren, maar zijn quote blijf ik hoogst ongelukkig vinden. Zo ga je niet  om met je grootste en rijkste cultuurschat. Om dat te gaan onderbrengen in het Paleis op de Dam of in de Grote Kerk is wel een heel bijzondere kronkel.
Kunstboeken, adviezen, lezingen, rondleidingen, taxaties etc. Reageren ?  Gaarne via deze blog
gaat u vooral veel naar het Rijks, daar kan je veel leren en opsteken en neem dan meteen de twee andere geweldige musea als het Van Gogh en Stedelijk mee. 
drs jjj, artes admirans

Het natuurgetrouw schilderen van bomen

Terug naar de natuur, in het Latijn : Sequere naturam
Column nr 393 dd. 07-01-2016

Hoe de liefde voor bomen tot iemand komt, is vaak niet te achterhalen. Wellicht toch de vijf jaren in mijn studietijd in Soesterberg, waar een groot bos van acht hectare bij lag, waar wij studenten in konden wandelen en genieten van de natuur. Het bos had een stuk jonge aanplant, maar evenzeer een prachtige beukenlaan en een stuk bos waar je verspreid alleen maar berken tegenkwam tussen een stuk heide. Later tijdens mijn studie in Belgie, verkeerden we eveneens in die luxe en ook  dat studiehuis had een groot bos, niet zo groot als in Soesterberg, maar de locatie was omgeven van het grote bosgebied van Kalmthout en daar kon je uren zwerven door de bossen. Nu zoveel jaren later als we op pad zijn naar Brugge en je vlak voor Hazeldonk moet afslaan tref je in de middenberm als een landmark een boom aan met een prachtig kruin van gebladerte. Deze boom wordt door Staatsbosbeheer gekoesterd en verzorgd. Tenslotte werd in dit dorp een sportpark gerealiseerd in de jaren 1970-1972 waar brede windsingels door Staatsbosbeheer werden aangelegd om niet. Alhoewel er van die 20000 geplante bomen er veel zijn omgehakt, nog altijd is dat  sportpark uniek in zijn soort en uitzonderlijk voor deze regio, omdat in dit gebied van veel tuinbouwers bomen worden geschuwd omdat zij de zon tegenhouden voor de groei van hun gewassen. Genoeg gefilosofeerd naar oorzaak en gevolg. Nu even wat voorbeelden van grote schilders die in staat waren fraaie bomen te schilderen. Op mijn netvlies staat een schilderij van Albert Cuyp onder de naam rivierlandschap uit 1635 met prachtige boompartij.

Albert Cuyp, rivierlandschap achter Nijmegen bij  Kleef, 1635, Olieverf op doek, Rijksmuseum Amsterdam

Een andere afbeelding komt uit Italie

Van wie dit schilderij is moet ik u schuldig blijven, maar het staat ih het boek  De natuur als atelier, uitgegeven door het gemeente museum Den Haag, met een voorwoord van directeur Wim van Krimpen. Hieronder werk van Gerard Bilders Herder onder boom. Geniet van de natuur, dus