Column nr 373
Van een kennis die een relatie had met een nazaat van Vincent van Gogh, kwam het verhaal dat de familie van Gogh in de rechte lijn, na het afstaan van de collectie van Vincent aan de Nederlandse Staat, door deze geste vrijdom van belasting had verworven. Dat is een voorstelbare deal. Maar hoe kom je er achter of het inderdaad zo is? Het antwoord werd niet gevonden en als kunsthistoricus wil je jezelf niet als Sherlock Holmes manifesteren en heb na een poging om het van de prominente Van Gogh kenners van het Van Gogh Museum bevestigd te krijgen, het laten rusten. Ook al zouden zij het WEL weten, dan zullen ze dat en plein public toch niet zeggen. Het is zoals met alle reders in Griekenland, die dat privilegie ook hebben en nu dat voorrecht kwijt gaan raken, nu de duimschroeven worden aangedraaid. Een dagblad vandaag had het over staatsmonopolie en Sovjet mentaliteit. Nou ja, dat gaat toch wel erg ver. Maar dat partijen voor prestaties soms een contraprestatie vragen van de overheid, is legaal, al blijven veel van dit soort zaken onder de pet.
Maar nu het onderwerp. Professor de Leeuw, van wie werkcollege werd gekregen, was enige tijd directeur van het Van Gogh. Een erudiete man met grote kennis die zijn opleiding in Los Angelos en Leiden had genoten en veel wetenschappelijke werk verrichtte voor overheidsinstellingen zoals hoofdconservator collecties Rijksdienst Beeldende Kunst. Daar vloeide zijn benoeming als algemeen directeur van het Gogh museum logischerwijs uit voort. In een boekwerk onder de titel Aanwinsten van het Van Gogh Museum 1986-1991, zijn drie werken van Vincent van Gogh aangetroffen, waarvan ook het gestolen werk Strand te Scheveningen bij opstekende storm, 1882, olieverf op doek, 34.5 x 51 cm., ongesigneerd. Het was een legaat van A. E. Ribbius-Peletier uit Scheveningen. Ja, dat kon die mevrouw natuurlijk nooit bevroeden, dat haar genereuze daad uiteindelijk leidde tot een ontvreemding uit het museum. Diegene die het nu ergens heeft liggen of hangen, wordt bij deze vriendelijk verzocht het werk weer te brengen waar het hoort, Het is van intrinsieke waarde voor de totale collectie, omdat het een werk is uit zijn beginperiode. Daarom ongesigneerd, omdat Vincent op dat moment zijn eerste schreden zette op zijn plan om kunstschilder te worden. Ook hij zal niet bedacht hebben dat 125 jaar na zijn dood, nog immer over hem geschreven wordt en kunsthistorici er niet genoeg van krijgen, tot in de fijnste finesses uit te pluizen hoe het allemaal precies is gegaan en hoe verder je in de tijd komt, hoe moeilijker het wordt de zaken te reconstrueren. Zinnig is dat opzicht dat Dr. Jos ten Berge met enkele andere vooraanstaande kunsthistorici in het Kroller Muller ontdekte dat al die geschilderde en genoemde hooischelven, geen hooi- maar graanschelven waren. Dat zijn details die er wel toe doen en dat geeft meerwaarde aan het schilderij. Het feit op welke wijze hij nu feitelijk aan zijn eind is gekomen is hierbij van ondergeschikt belang.
Het hier getoonde schilderij van het strand van Scheveningen is knap geschilderd en aan Van Gogh toegeschreven vanwege de manier van schilderen. Opvallend is de geschilderde golfslag, iets wat Mesdag ook buitengewoon goed beheerste.
Vincent van Gogh, Strand bij Scheveningen bij opkomende storm, olieverf op doek, 1882, gestolen in 2002 uit het Van Gogh Museum
Tenslotte nog een frappante uitspraak van leermeester prof drs, Ronald de Leeuw ; Kunst is iets wat je deelt. Als je het niet deelt, is het helemaal niets" . Dat heb ik maar goed in mijn oren geknoopt en heeft me aangezet om vanaf 2007, toen ik de VU verliet, om wekelijks een column te schrijven. Tekenen en schilderen laat ik aan anderen over, maar schrijven is me meer op mijn lijf geschreven en heb al heel wat publicaties op mijn naam staan. Geniet, leef, wees creatief, wandel langs het strand en verzamel daar schelpen of andere voorwerpen. Vorige week met echtgenote stenen verzameld na de zandsuppletie bij Camperduin/Petten. Die sieren onze tuin op. Kunstboeken, lezingen, taxaties, adviezen, tentoonstellingen, rondleidingen etc. j.j.jong@quicknet.nl
drs jjj , artes admirans
No comments:
Post a Comment