Stillevens van de realisten

Een kant van kunst is de aestetica. Stillevens stralen stilte uit. 

Column nr. 479 dd 25 oktober 2017

In het kunstcollege van Willem Baars in zijn expositie-ruimte begon hij met te stellen dat we het woord "mooi" niet als leidraad dienden te bezigen. Daar is wel wat voor te zeggen. want met dat criterium kan je de moderne kunst zeker niet begrijpen en moet je dieper graven en meer weten om een kunstwerk te vatten en dat is ook boeiend. Maar het realisme heeft de laatste tijd weer behoorlijk grond onder de voeten gekregen en deze stijl slaat net als de moderne kunst evenzeer aan. Als u de onderstaande schilderijen gaat bekijken, zult u vaststellen met hoeveel passie er is geschilderd. Een keuze maken van stillevens is behoorlijk lastig en enkele keren door het boek gebladerd, gekozen en nog een gekozen. Selecteren en laten afvellen. Er is bij alle afbeeldingen echt sprake van verstilling. Neem u het zelf maar waar.

Kees Blom,. ( 1968) let u op het licht op de appels en de schaduw op de bodem

Robert Daalmeijer ( 1972) die lichteffecten in de fles met die punt en dat paneel met bloemen

Hans Dolieslager ( 1950)  Dolieslager wilde geen landschappen meer schilderen, nu een doorkijkje met die fraaie blauwe deur

 Joost Doornik ( 1964) rake typering van het  tafelkleed , de theepot en de twee rode gebakje 

Debora Makkes, 1972, werken van haar te vinden in internationale collecties. Die prachtige lichtval  op die pot. Is die nu van koper, tin, aardewerk, ??

Je kunt van al deze afbeeldingen buitengewoon genieten, omdat ze levensecht zijn en natuurlijk stemt het je ook tevree als je een heel ingewikkeld kunstwerk  goed hebt geanalyseerd en tot de kern bent doorgedrongen en het jezelf hebt eigen gemaakt. Nog even een saillant detail. De vorige keer bij mijn keuze ontdekte ik later een van afbeeldingen voor op de cover staan als een topwerk. Ook deze keer bij het dichtslaan van het boek, zag ik een geselecteerd werk eveneens daar staan. Echt niet van tevoren gekeken. U kunt met volle teugen genieten van deze vier fraaie afbeeldingen. Het leven met zijn wel en wee. nodigt ons ook uit, de mooie dingen te zien en te beleven. Onze geest dient daarmede gevoed te worden om ons leven te blijven waarderen en dat is voor ons een groot voorrecht, maar je dient er wel even de tijd voor te nemen en dat is nodig om de accu van ons bestaan weer op te laden. Geniet dus van de mooie dingen die op uw pad komen. Kunstboeken, lezingen, adviezen, taxaties, rondleidingen, contact via de blog

drs jjj artes admirans

bron : Realisten 2016, uitgave Museum Mohlmann Appingedam

De kunst van de realisten

Museum Mohlmann Appingedam grote voorvechter van realistische kunst, uiterst boeiend                   

Column nr 478 dd 19 oktober 2017

Joke Frima, lelie schilder, olieverf  40 x 30 cm

Yvonne Melchers , schelpen zoeken, 2007, olieverf op doek 70 x 90 cm

Flip Gaaspendam, Hotel van der Werff, de hotelgasten, olieverf op paneel, 18 x 13 cm 

Lambert, Gevallen engel, olieverf op paneel, 50 x 40 cm 

Van de 107 schilders in het boek Realisten 2017 staan, werden deze vier afbeeldingen gekozen. Achteraf valt op dat gekozen is voor personen en dat doe je dan onbewust, aangetrokken door  de charme van het onderwerp. Je kunt voor naakten kiezen en dat is ook wel boeiend, maar alle personen van de afbeeldingen zijn karakteristiek  De onderschriften zijn ook duidelijk, maar waarom Lambert zijn schilderij Gevallen engel, noemt, dat ontgaat me ook Maar wellicht bedoelt hij dat hij deze vrouw zo mooi vindt, dat ze engelachtig genoemd mag worden. Zou kunnen. Museum Mohlmann was heel lang gevestigd in Venhuizen in Noord Holland in een oude melkfabriek. Meerdere malen bezocht en hoorde dan van de eigenaar, dat ze niet op vakantie gingen om van het vakantiegeld een nieuw werk voor zijn collectie te kopen. Doch ook dit fraaie museum verdween uit de  Westfriese regio omdat de gemeente niet wilde meewerken aan een uitbreiding. Dat gemeentebestuur had te laat in de gaten, wat ze daarmede uit hun handen lieten glippen.  Zij probeerden nog de fout te herstellen, maar dat was te laat en de heer Mohlmann had zijn oog laten vallen op een locatie in het Groningse Appingedam en daar verdween weer een stuk cultuur uit deze regio, zoals dat later ook al in Spanbroek gebeurde. Zijn die Westfriezen dan niet geïnteresseerd in dit soort zaken.??  Dat is een twee drie niet zo te stellen, maar vragen als  Wat kan ik er mee, Wat is het nut , Wat moet je met die oude rommel, zijn uitspraken, die er toch op duiden, dat niet verder wordt gekeken dan de neus lang is. Wellicht heeft het te maken met het harde weerbarstige leven dat eeuwen lang hier is gevoerd. Maar werken en leven EN genieten horen er ook bij. Overigens niets ten nadele van een andere soort cultuur zoals zangkoren, toneelverenigingen, floralia etc. etc. maar de grote kunst zeg maar met de grote K, dat is nog steeds een ver van mijn bed show en alleen de grote musea zoals in Hoorn, Alkmaar en Enkhuizen floreren. En daar komt behoorlijk wat publiek, maar lang niet altijd uit de directe regio. Niettemin mag u van deze realistische kunst met volle teugen genieten.  De schilders getuigen van grote kwaliteit en neem maar aan, dat ze allen met passie en toewijding aan de schilderijen hebben gewerkt. Kijk maar eens naar de houding van die biljarter die zich voorbereidt om te stoten. Dat uitdrukken op een vlak van 18 x 13 cm, is buitengewoon knap en  de ligging van de ballen te zien,- de twee witte en de rode-  maakt het lastig om een carambole te maken. Deze kunst is toegankelijk en net zoals u van een goede scherpe foto kunt genieten, zo is dat ook met deze werken, maar er is geen camera aan te pas gekomen. Nee, een paar mensenhanden. 

Kunstboeken, lezingen, adviezen, rondleidingen, taxaties, etc. neem contact op via deze blog

drs jjj artes admirans 

bron  : Realisten 2016, Museum Mohlmann, Appingedam 

De landschappen van Andreas Schelfhout 1787-1879

Andreas Schelfhout, Vuurtoren en visserswoningen in de duinen, olieverf op paneel, 34 x 48 cm, Stedelijk museum, Amsterdam

Het rake treffen van de natuur
Column nr. 477 dd 11 oktober 2017

Na de zware middeleeuwse kost, nu maar een onderwerp dat wat luchtigjes aandoet en waarbij je niet zo diep hoeft te graven. Bijgaande afbeelding komt uit Openbaar Kunstbezit 1958. Nagenoeg alle delen van deze serie werd me destijds aangeboden door een collega, André Dering, die het van zijn vader kreeg. Ook tijdens mijn VU studie was het handzaam en bruikbaar materiaal. Het artikel dat erbij hoort is van de hand van de mij onbekende J. van Wessem, directeur van De Lakenhal te Leiden. Veel gegevens heeft deze directeur geput uit het bekende standaardwerk van mejuffrouw G. H. Marius  De Hollandsche schilderkunst in de negentiende eeuw. Dit boek werd in 1920 uitgegeven. Op een boekenmarkt liep ik dat exemplaar in een goede conditie tegen het lijf en zowel alle delen van Openbaar Kunstbezit alsook laatstgenoemd boek zijn voor mij pareltjes tussen alle kunstboeken.

Als kunsthistoricus wil je graag de locatie herleiden. Is het Domburg, Callantsoog,  Wijk aan Zee, ?? Niets van dat alles. Het is een menging van een aantal locaties zoals Schelfhout hier en daar heeft waargenomen en dat op het paneel heeft toevertrouwd. Zijn oeuvre is groot omdat hij dit soort thema's eindeloos herhaalde en het kan zomaar zijn dat bij een van onze lezers thuis een Schelfhout hangt en om er nu een te kopen, moet je best wel even in de buidel tasten. Wat schrijft de heer van Wessem over dit schilderij. ?  Vergeleken met de kunst van de voorafgaande periode zien wij bij Schelfhout een helderder en warmer coloriet en vooral een innige vreugde om het gewone. In tegenstelling tot wat wij gewoonlijk romantiek noemen, zijn de werken van Schelfhout gemoedelijk van aard. De vreugde die wij eraan beleven is eenvoudig en iedereen kan zijn werk begrijpen.

Het is de taal van de jaren zestig van de vorige eeuw, maar je begrijpt wat hij schrijft

Wordt U er ook vrolijk van als je zo'n pretentieloos werkje ziet ? Ik in ieder geval wel en daarom was mijn voornemen ook om op landschappen af te studeren, maar het kwam er niet van en mijn eindscriptie luisterde naar overigens een boeiend onderwerp De Joodse kunst bij Jozef Israëls. Met heel veel plezier en inspanning aan dit onderwerp gewerkt. Wat schrijft de heer Van Wessem verder nog ? In tegenstelling tot de Haagse School die ook uit zijn kunst is voortgekomen ( dus ook dan Jozef Israëls)- vooral in zijn kleur is hij een van de grondleggers van de latere kunst- zien wij in zijn schilderijen nog de behoefte aan het verhaal. Andreas Schelfhout was nog zozeer een kind van zijn tijd dat zijn werken iets moesten vertellen. De vuurtoren op het schilderij, de visserswoning en het schip op het strand, het zijn niet alleen maar kleurvlekken, zij doen ons ook het verhaal. Om dit duidelijk te maken, heeft de schilder  de zittende verteller op de voorgrond erbij gevoegd.

Je zou bijna zeggen dat het gaat lijken op een striptekening, maar die hadden ze in die tijd nog niet.
En mijn persoonlijke impressie. Ben onder de indruk van die prachtige wolkenpartijen, de lage horizon, de vloeiende lijnen van de duinen, de verschillende kleuren van het zeewater, de vlakverdeling en de frisse kleuren. Houdt u van de duinen en de zee?? Heel veel inwoners van kustplaatsen lopen er dagelijks een rondje of om de hond uit te laten of om gewoon even heerlijk een frisse neus te halen. Dat is genieten. En als u een Schelfhout heeft, koester het dan en laat uw nakomelingen er ook van genieten. Kunstboeken, lezingen, adviezen, taxaties, rondleidingen,essays . U mag me contacten via deze columns

drs jjj artes admirans

De kloosters in de Middeleeuwen

De economie van middeleeuwse steden draaide voor een gedeelte op kloosters

Column nr 476 dd 5 oktober 2017

Ja, even een geheel ander onderwerp en ook al is het niet het vakgebied van je afstuderen, deze fase in de kunst ( geschiedenis) moet je wel kennen. In de groep van studenten in mijn studieperiode ging een student mediëvistiek studeren en voor dit onderdeel was niet zoveel belangstelling. De VU besloot later het onderdeel op te heffen, zodat studenten moesten uitwijken naar de UVA, UU, of de Radboud universiteit in Nijmegen. Dit onderdeel werd in mijn studietijd zeer uitvoerig behandeld en tijdens een rondleiding geschiedenis in Amsterdam werden ons panden getoond welke als klooster hadden gediend in de middeleeuwen. Van de ene kant waren stadsbesturen erop gebrand veel kloosters binnen de stadsmuren aan te trekken omdat de kloosters maatschappelijke geëngageerd waren en veel goede dingen voor de bevolking, maar van de andere kant ontstonden er wrijvingen als de kloosters concurrerend gingen werken met linnen weverijen, brouwerijen etc. Daar ontstond veel strijd en de kloosters kozen eieren voor hun geld en gingen ook stadsbelastingen betalen. Van de andere kant waren vooral de vrouwenkloosters afhankelijk van een weldoener, in onze tijd zou je het een sponsor noemen. Zoals de geschiedenis leert, zijn er tijden van grote bloei en tijden van verval en dat gold ook voor de kloosters .Zeker na de reformatie . Kloosters moesten gedwongen gesloten worden, omdat het protestantse stadsbestuur het niet langer duldde. Interessant in deze is nu in onze tijd dat er oecumenische gemeenschappen ontstaan zoals in Taize. Een dienst daar bijwonen met al die jongeren is een ervaring die je niet gauw vergeet. Wat gebeurde er dan met de kloosters die ontvolkten.? Was het een slechte bouw, dan werden ze gesloopt.. Waren het bruikbare gebouwen dan kregen ze vaak een andere bestemming, zoals de universiteit Maastricht gehuisvest is in oude kloostergebouwen. 

Kloostercomplex Cluny nabij Dijon. Toonaangevende abdij met grote invloed op de kloosters in heel West Europa. Er zijn nog slechts restanten over zoals wij dat constateerden bij een bezoek aan deze stad

Een overzicht van de talloze orden die ontstonden in steden. Het stadsbestuur wilde de kloosters graag in het centrum van de stad hebben omdat de kloosters zich ontfermden over de zieken en armen en vaak in de parochies de zielzorg behartigden

Hospitium van de cisterciënzerabdij te Aduard. nu in gebruik bij de hervormde kerk. 

Restanten van de abdij van Egmond,. Ten tijde van de beeldenstorm met de grond gelijk gemaakt/. In de jaren 1930 is de abdij in volle glorie herrezen als stichting van de abdij te Oosterhout. Daar zijn de benedictijnen vertrokken en er zit nu een modern oecumenische communiteit in.

Peter Nissen, kerkhistoricus die een artikel schreef in het boek De middeleeuwse kloostergeschiedenis van de Nederlanden, op pagina 195 het volgende :In  Leiden werd de in 1575 gestichte universiteit gehuisvest in een voormalig zusterklooster aan de Rapenburg, : de universiteit werd bovendien gefinancierd met de kloostergoederen van onder meer de opgeheven benedictijnenabdij van Egmond. De in 1614 gestichte universiteit van Groningen nam haar intrek in het opgeheven minderbroederklooster. En heden ten dage krijgen de vele seminaries  die werden opgeheven vanwege geen aanmeldingen, bestemmingen als scholengemeenschap ( Hageveld Heemstede,)  cultureel centrum (Mill Hill Hoorn) of een hotelbestemming  (Sint Jan Soesterberg. St. Willibrord Deurne)

Is geschiedenis saai.( een modewoord van onze jeugd)? Nee, beslist niet, maar zoals met alles, je moet enige moeite doen om je er in te verdiepen en de rode draad zien te ontdekken. Geniet van al die mooi oude gebouwen, van alles wat ze voor ons hebben betekend en beoordeel ze op de waarde. Kunstboeken, lezingen, adviezen, taxaties, rondleidingen etc. Contact via deze mail