De periode Arles van Vincent 1888-1890

Hoogtepunt in zijn oeuvre

Column nar 471 dd  30 augustus 2017

Vincent van Gogh ,boerderij in de Provence, 1888, National Gallery of Art, Washington

Vincent van Gogh, portretten van de familie Roulin in Arles, 1.  Joseph, de postbeambte,  1889 kroller Muller Otterloo  Links boven 

2. Cornille,, zoon van Joseph met groot blauw hoofddeksel , afbeelding naast Joseph, 1888 , Van Gogh Museum, Amsterdam

3.Armand Roulin, met hoed, naast Cornille, 1888, Museum Folkwang, Essen

4. Portret van Auguste Roulin, ( La Berceuse) Onder portret Joseph, 1889, Kroller Muller Otterloo

5. Marcelle, onderste foto, 1888, Van Gogh Museum Amsterdam

Deze foto's geven u in ieder geval een indruk van deze boeiende periode in het leven van Vincent. Bij de opening van de aanbouw van het nieuwe museum waren wij bij de opening en mochten na het officiële gedeelte met rondleiders het museum in. De mevrouw die ons begeleidde had snel door dat wij ons behoorlijk hadden verdiept in de werken van Van Gogh en tegen de andere aanwezigen meldde ze, dat wij behoorlijke kennis bezaten van al die schilderijen. Het Van Gogh museum is wel erg veel eer toegezwaaid door de eretitel van het beste museum van Europa. Daarmede heeft het de musea Het Louvre van Parijs en het Rijksmuseum voorbij gestreefd.  En de Hermitage dan in St. Petersburg?  Welke criteria de Erasmus Universiteit heeft aangelegd, is in deze wel interessant. Het gaat om een kwaliteitsonderzoek. Als het gaat om organisatie , dan heeft het Van Gogh een pre omdat het een museum is van slechts een kunstschilder en daar kan je je helemaal op concentreren. Maar de manier waarop dat in het Van Gogh wordt gedaan, is zeker uniek, omdat daar wetenschappers permanent bezig zijn met onderzoek en ook hun handen al vol hebben aan het ontmantelen van zogenaamde Van Gogh schilderijen, want er zijn altijd nog veel mensen, die denken dat ze een Van Gogh in hun bezit hebben, Daar ontstaan dan jarenlange palavers en telkens maar weer dien je je schrap te zetten om het kaf van het koren te scheiden.

De schilderijen van Vincent uit deze periode vallen door het licht en helderheid. Als U de Provence kent, weet u dat de zon daar genoeg altijd schijnt. Een tiental keren is deze streek bezocht en altijd kan je je baden in overvloedig zonlicht. Je hebt ervaren dat je op de terugreis boven Lyon in een ander  weertype terechtkomt, dat meer op het klimaat in Nederland lijkt. De keuze van Vincent om daar te gaan schilderen, was derhalve geen slechte keuze en wellicht daardoor is hij wereldberoemd geworden, al duurde dat toch wel even, voordat iedereen het doorhad. De kunstcriticus Aurier zag het als eerste en de kennis van de kunst van de familie van Gogh zorgde ervoor dat alle schilderijen bij elkaar bleven en een Van Gogh museum kon ontstaan. In Osnabruck vlak over de Duitse grens is  het Daniel Liebeskind museum ook aan een schilder gewijd en wel Felix Nussbaum. Tot zover even de beschouwingen over de werken in Arles. Wellicht komt er nog een tweede editie. 

Even een ander onderwerp. Kritische geluiden van economen in het onderwijs, waarin altijd tekorten zijn  doen de ronde. Zij  deden een aanval om bepaalde soorten wetenschap van de universiteiten te schrappen en dan ging het om geschiedenis, kunstgeschiedenis, talen, filosofie, psychologie kortom feitelijk de geesteswetenschappen. Reden : ze leveren weinig arbeidsplaatsen op. Dat zijn de grootste drogreden die je kunt bedenken. Meteen werd opgeworpen dat de academische opleiding veel mensen een baan verschafte. Rutte ( Geschiedenis)  Pechtold ( Kunstgeschiedenis)  Alle docenten aan de diverse universiteiten. Als je alleen maar aan economische banen denkt ( Rechten, Economie, Geneeskunde) dan verschraal je de totale samenleving. Ja, inderdaad er is minder praktisch nut, maar er is in onze maatschappij ook nog iets als  WELZIJN. Waarom in deze tijd zoveel Burn outs?  Overspannenheid?  Je baan, je werk, je bedrijf moet je altijd met plezier doen en beleven. Als je alle dagen met tegenzin naar je werk gaat, dan is er inderdaad weinig sprake van welzijn. De sociale wetenschappen en de psychologie kunnen bijdragen aan het welzijn van iedereen. Kortom, de opvatting is beslist wel erg kort door de bocht en vraagt om een stevige tegenkracht. U moet in het leven ook genieten van de natuur, van kunst, van mooie gebouwen en musea, van popmuziek, van klassieke muziek !!!  Kunstboeken, lezingen, adviezen, rondleidingen  etc. contact via deze blog

                                                     

17 schilders in hun Haagse Tijd in Slot Zeist in 1973

Catalogus uit 1973
Column nr 470 dd 22 augustus 2017

Mensen met verstand van ICT adviseren je altijd om je updates uit te voeren. Het ordent dat brein van je harde schijf en van de vele keren dat ik het deed, ging het prima, maar enkele dagen terug deed het apparaat er drie uur over en gaf de boodschap om de computer niet af te sluiten en tot drie keer aan toe werd een update uitgevoerd. Meteen daarna controleer je alles en wat er ook gedaan werd de browser Microsoft edge was verdwenen. Alles wat gedaan werd om deze browser weer actief te krijgen mislukten en de 143 columns die ik daarin schreef, leken verdwenen en soms weet je wel dat aan gratis columns een eind komt, maar deze charge kwam onverwachts en had me daar in het geheel niet op voorbereid. Gelukkig was er nog een goede kennis, die via een andere browser mij weer alle columns terugbezorgde en net zoals kunst vaak niet voor de eeuwigheid is, zijn dat mijn columns ook niet, maar aangezien al meer dan 33.000 viewers deze verhalen graag lezen, zou ik mijn lezers meer gedupeerd hebben dan mijzelf. Maar het stemt mij gunstig dat ik weer wat terug kan grijpen op geïnspireerde pennenvruchten uit het verleden. Kortom deze inleiding is gewoon te lang.
Het gaat echter hier over een oude catalogus uit 1973 inzake een expositie van zeventien schilders van de Haagse School uit de periode 1870-1910. U weet dat ondergetekende wat heeft met deze school en erop afgestudeerd is. In zo.n catalogus staan soms heel bijzondere wetenswaardigheden. De graficus P.H Zilcken, die veel werken van deze Haagse Schilders grafisch bewerkte, had in 1880 een atelier aan de Z.O. zijde van Den Haag in het kunstenaarscentrum "het Kleine Loo" , gelegen aan de Bezuidenhoutseweg tegenover het Huis ten Bosch. Het Kleine Loo  werd bewoond zelfs door de heer Zilcken. Kenners uit Den Haag kunnen mij wel zeggen of dat atelier nog bestaat. Het zal wellicht de tand des tijds niet hebben doorstaan. Een willekeurige keuze laat zien met welke werken in Slot Zeist toentertijd werd geëxposeerd. De keuze viel op Katwijks Meisje  B.J. Blommers olieverf op doek, met monogram gesigneerd. Over  B.J. Blommers heb ik U alle enkele keren geschreven. De tweede keuze viel op In het Dekkersduin  van Willem Maris, olieverf op doek 39 x 65 cm, Dordrechts Museum te Dordrecht en de derde keuze kunt u zelf wel raden, In gedachten  Jozef Israëls, het grootste werk van deze drie, olieverf op doek 97 x 69, destijds bij kunsthandel Rob Noortman in Hulsberg bij Valkenburg. Hieronder ziet u de drie afbeeldingen. Zoals toentertijd gebruikelijk in zwart-wit. Maar dan kunt u zien, dat een dergelijke afbeelding ook best mooi kan zijn.

B. J. Blommers, Katwijks meisje ca 1910 

Willem Maris, In het Dekkersduin  1874

Jozef Israëls, In gedachten  1896 Rijksmuseum Amsterdam

Je kunt je natuurlijk afvragen hoe zo'n catalogus hier terecht is gekomen. Alweer een geruime tijd terug tijdens mijn studie werd ik erop attent gemaakt, dat een familie hier in de buurt van een oudoom die ongetwijfeld connaisseur was en veel kunst kocht, wellicht ook verkocht, die in hun maag zaten met dozen vol catalogi. Het waren zoveel dozen dat ik met mijn bestelwagentje zelfs twee keer moest rijden. Er zat veel bruikbaars bij en van tijd tot tijd loopt er zomaar weer iets in je handen zoals u hierboven kunt zien. Dat maakt het leven mooi, zoals ook de aankoop van het boek van de autoriteit van de Haagse School Mevrouw  G. H. Marius, die een bijzonder boek schreef onder de titel " De Hollandsche  Schilderkunst in de 19e eeuw ".  Dit boekwerk uit 1920, dus bijna een eeuw oud is in buitengewoon goede staat en de vorige eigenaar moet daar goed opgepast hebben en zuinig op zijn geweest. Als je dan zo. n boek tegen het lijf loopt, dan kan je dag niet meer stuk. Ook werd een boek van Sisley verworven met mooie prenten. Als je door het boek bladert, komt je een muffe geur tegemoet omdat het ergens vochtig heeft gelegen. Het boek is uit 1978 en al enkele weken heb ik het open liggen, maar die geur is er niet uit te krijgen. Graag advies van kenners, gaarne contact via deze blog. Geniet van al het moois, dat tentoonstellingen en musea U bieden en laat het niet aan uw neus voorbijgaan. Kunstboeken, lezingen, columns, essays, rondleidingen etc... 

drsjjj artes admirans

Expositie Tijdmachine Carel Blotkamp in Museum Boymans Rotterdam

Carel Blotkamp en zijn tijdmachine
Column 469 B

Hierbij nog enkele indrukken van de grote expositie

Sorry beide foto's zijn wat aan de schuine kant, maar de keuze viel op een werk van August Allebe omdat deze hoogleraar en directeur van het Rijksmuseum een stempel heeft gedrukt op die tijdsperiode uit de kunstgeschiedenis en heel veel schilders heeft beïnvloed

Eerlijk gezegd begrijp ik niet zoveel van dit schilderij, maar meer is het een hommage aan Rob Scholte, die nu in een hevige strijd is gewikkeld met de gemeente Den Helder omdat het museum moet sluiten, omdat de gemeente met dit pand andere plannen heeft.

Dit werk van George Segal bestond uit een echt kozijn gebouwd op een stenen muurtje.  De dame erachter vindt U hieronder

Dit zijn zo wat indrukken van de expositie, uiteraard is deze keuze heel persoonlijk omdat je al veel werk van deze kunstenaars kent en hebt gezien. Elke andere bezoeker zal andere keuzen maken, maar deze beide columns zullen u zeker overtuigen een keer te gaan kijken in Rotterdam

Ik wens u dan heel veel genoegen

drsjjj artes admirans

Expositie Tijdmachine van Carel Blotkamp in Boymans Rotterdam

Een boeiende expo
Column nr 469A dd 16 augustus 2017

Een krantenartikel maakte opmerkzaam dat emeritus professor Carel Blotkamp was uitgenodigd om een soort tijdmachine te maken van alle kunstwerken van het Boymans van Beuningen museum. Dat is geen geringe opdracht, maar de kennis van deze professor is zeer groot en het is voor de hand liggend om een dergelijke zware opdracht toe te vertrouwen aan iemand die tot een dergelijke expo in staat is. Aangezien een zevenjarige studie aan de VU (2000-2007) onder zijn leiding werd gedaan en bij de masterscriptie deze professor mijn scriptiebegeleider was, lag het voor de hand dat een kijkje diende te worden genomen in het Boymans en dat werd gedaan met een studiegenoot. De hand van de meester was duidelijk herkenbaar. Een dergelijke opdracht vraagt niet alleen veel kennis, maar tevens veel energie, zowel van de kant van de samensteller alsook van de technische dienst van het museum, omdat alle kabinetten verschillende kleuren t.w. de lichte kleur voor de moderne kunst, de donkere kleur voor de oude kunst van onder meer de gouden eeuw en de violet kleur voor de religieuze kunst. Op het eerste tekstbord van de expo staat het volgende te lezen : "Ik hou van dit museum en het sfeervolle gebouw uit 1935." Mij lijkt dat dit zonder meer een eerste voorwaarde is om een dergelijke omvangrijke expo van 39 kabinetten samen te stellen. De kleurkeuze van de kabinetten was ontworpen door een goede kennis van de professor de heer P. Struycken. De tijdsblokken van deze tijdmachine waren niet chronologisch gerangschikt, zodat je vanuit de Middeleeuwen zo in de moderne tijd stapte. Boeiend en origineel.
Hieronder enige indrukken van de expo

                                                             

Dit zijn enkele indrukken van deze boeiende expo, waar je rustig enkele uren rond kunt dwalen en dan vraag je je af of je nu echt alles hebt gezien. De kwaliteit van de foto's zeker die van de bordjes is niet optimaal, maar van de andere kant kunt U zich nu een goed beeld vormen van al het moois wat daar in Rotterdam is te zien. U kunt daar ook heen en van genieten. Kunstboeken, lezingen, essays, adviezen, taxaties, rondleidingen etc. contact via deze blog

drs jjj artes admirans

De Michaelskerk van Oosterland op Wieringen

Voormalig eiland ( jaren dertig van de 20e eeuw) met rijke cultuurschatten

Column nr 467 dd 7 augustus 2017

Aanvankelijk lag het in mijn voornemen met de serie over Vincent van Gogh  door te gaan, maar de ervaringen die je opdoet tijdens een reis of bezoek hebben voorrang en deze columns moeten niet alleen boekenwijsheid verkondigen, maar veel meer   moeten zij iets zeggen over eigen ervaringen en beleefde schoonheid. Daartoe reisden we af naar de Michaels kerk van Oosterland omdat daar een schilderijen expositie was te bewonderen van de Vatropse schildersgroep.  Vatrop is een naam van een gedeelte van Wieringen. Het gebouw de Michaels kerk valt op door zijn Romaanse eenvoud en is de afgelopen jaren fraai gerestaureerd. Op het koor achter in de kerk prijkt de Latijnse tekst Domine, refugium factus es nobis a generatione in generationem  Vertaling van psalm 40, vers 9. Heer u bent onze stut en steun van geslacht tot geslacht. De kleuren van het interieur zijn boeiend, ossenrood en petrolblauw. Een prachtig beeld van Michael is te zien in de apsis. Nadat de grote Pierre Cuypers over deze kerk zijn gotische visie had gerealiseerd en de oude Romaanse trekken gedeeltelijk had weten weg te poetsen, heeft men in latere instantie de kerk weer teruggebracht naar de Romaanse architectuur met de fraaie ronde vormen en dat is aardig geslaagd. Bij die laatste restauratiewerken kwam ook de crypte vrij en kon men het gedeelte van het altaar weer zichtbaar maken. Als je even terug gaat naar het tijdsgewricht van 1100, dan moet je vaststellen dat missonarissen of van  Friesland of de kop van Noord Holland al varend de Zuiderzee zijn overgestoken en daar op het eiland  een eerste kerk bouwden, weliswaar eerst primitief van hout, maar later door de eilandbewoners in steen opgetrokken, In de crypte kun de onderbouw herkennen van de vele zwerfstenen, die op het eiland ruim toentertijd voorhanden waren. De stenen bouw valt op door de grote kloostermoppen van zandsteen en of die zelf op het eiland zijn gewonnen, is mij niet bekend.

Dan de expositie. De meeste schilderijen waren met acryl geschilderd. Voor het werk van Greetje Klein met De rode roos,  lijkt  met een meer een gemengde techniek gewerkt te zijn  al zou het ook gewoon olieverf op paneel kunnen zijn. Dat geldt ook voor het werk Drie vrouwen op een bank  van  Vina Braad-Kat. De aquarel van Lis Nielsen onder de naam Bloemenweelde viel op.  Gerard Steigstra had moderne bomen geschilderd, waarvan het gebladerte in elkaar overliep. Zijn keuze van kleuren was buitengewoon boeiend : rood, roze, bruin op een groene achtergrond. De dichter, tekenaar, schilder Frans Visser was aanwezig met een werk onder de naam Klaprozen. Frans is een veelzijdig kunstenaar en ondergetekende had een keer het genoegen hem in zijn atelier te ontmoeten in Hippo. In de crypte was in een vitrinekast een werkje van Ineke Beuker te zien, enkele bloemen met inkttechniek. Het werk had geen titel. Marian de Groot was nog erg gehecht aan haar werk Kleurrijk mens. Haar schilderij had een behoorlijk formaat, waarop zij een vrouwengezicht in delen en in verschillende kleuren had opgedeeld, zonder dat het wezen van deze denkbeeldige vrouw was aangetast. Een boeiende expositie met van elck wat wils en daarom ook boeiend ook door de verscheidenheid van werk en kwaliteit. Wij informeerden nog even naar het verschijnsel Heidense Kapel te Stroe. Het bleek een voormalig opgebouwde kapel te zijn op de begraafplaats van Stroe. Een boeiende plek op het eiland omdat naar het hoogste punt in het landschap is gezocht. Met veel vrijwilligers en duurzame materialen heeft men de kapel weer herbouwd vorig jaar. Voor de bouw van dit christelijk gebouw heeft daar vermoedelijk een heiligdom gestaan dat toegewijd was aan de Germaanse Goden. De begraafplaats wordt omringd door hoge populieren en er zijn veel mooie graven te zien. Nog even een glimp opvangen van de Waddenzee met uitzicht op Den Helder en Texel en bij het beklimmen van de dijktrap, liepen we tegen een gezelschap van zestig mensen aan die besmeurd met het slijk van het wad,  op weg waren naar hun vakantieverblijf om daar lekker onder de douche de modder te kunnen afspoelen. De vele vogels waren waar te nemen aan de rand het water. Al met al een boeiend bezoek aan het eiland dat in de jaren negentig van de vorige eeuw bijna weer een eiland werd. Het project was te ambitieus, maar de provincie Noord Holland verwierf hele stukken land, die nu door de boeren worden gepacht. Terugkopen doen ze liever niet. Het plan strandde door het feit, dat het aantal vakantie woningen dat gebouwd ging worden voor de verkoop, geen voldoende garantie bood, dat alle kosten van de infrastructuur  gedekt waren. Waren de Wieringers er tegen?  De suppoost van de Michaels kerk in ieder geval niet. Soms kan je om de hoek veel cultuur opsnuiven en hoef je geen honderden kilometers te reizen, maar ja, ook Wieringen ligt niet om de hoek van de deur, door schaalvergroting inmiddels wel in dezelfde gemeente. Geniet van uw vakantie. Kunstboeken, adviezen, lezingen, rondleidingen etc. contact via deze blog

Boven : foto van de Michaels kerk te Oosterland

Het drama in Auvers sur Oise

Het hoe en waarom het einde van een bruisende carriere

Columnr nr 466 dd 2 augustus 2017

In Den Haag, in Drenthe, en in tal van andere plaatsen voelde Vincent zich niet senang. In dat opzicht hadden Arles en Auvers sur Oise een uitzondering kunnen zijn, omdat hij in die Franse steden een enorme werkdrift had. Evenmin als het gaat in dit kader over zijn ziekteverschijnselen alsook de manier waarop Vincent aan zijn einde kwam - daar liggen de meningen ver uit elkaar na de publicatie van de Amerikanen Steven Naifeh en Gregory White Smith- gaat het feitelijk alleen om zijn schilderijen en alles wat daaromheen speelt, is van ondergeschikt belang. Waarom alle kunsthistorici en publicisten op Van Gogh zijn gevallen, blijft curieus en mysterieus. In dat kader was het wel wonderlijk dat rond mijn vijftiende jaar in de winkel van mijn vader een klant vertelde over een zekere Van Gogh die zijn oor had afgesneden. Dat had op die mijnheer blijkbaar zo'n grote indruk gemaakt dat hij mij dat wilde vertellen en hij kwam een pakje shag en vloei kopen.

Kerk en gemeentehuis van Auvers sur Oise.
Vincent was van Arles naar Parijs gereisd en had alle spullen laten verzenden naar het adres van Theo en was enkele dagen bij Theo en Jo Bonger gebleven, die inmiddels een baby hadden, waar Vincent gek op was. In Auvers sur Oise zou dr. Gachet zich over Vincent ontfermen en die stelde vast, dat de neurotische aanvallen van Vincent over waren en dat hij zich volop aan het schilderen kon wijden. Dat deed hij ook vanuit de herberg van mijnheer Ravoux. De dochter Adeline Ravoux portretteerde Vincent in  1890, Haar was opgevallen dat Vincent van de drank af was en geen druppel alcohol meer dronk, Het schilderij zit in een particuliere collectie. Hierboven ziet u twee schilderijen van het gemeentehuis van Auvers en de kerk. Beide gebouwen zijn zo flamboyant geschilderd, dat je als je de foto ziet van de kerk, bijna niet meer het oorspronkelijke gebouw herkent, zo romantisch en uitbundig heeft hij het op het doek neergezet. Je hebt meer van die overdone vormen, met name denk ik dan aan al die heiligenbeelden die je in tal van r.k. kerken tegenkomt. Als je een zoetig beeld van Theresia van Lisieux vergelijkt met een echte foto, daar zit een enorm roomsausje omheen, zodat je bijna de oorspronkelijke persoon niet meer herkent. Dat geldt ook voor al die zoete H .Hartbeelden en Mariabeelden. De architect Corbusier maakte aan al die zoetigheid etc. een einde en ging terug naar de eenvoudige vorm zoals ook Dom van der Laan O.S.B. dat als architect deed en inderdaad sommige beelden hebben de eenvoud weer terug gevonden. Dom van der Laan bouwde in Vaals een abdij in uiterst eenvoudige en strakke architectuur en ook ontwierp hij daarvoor het meubilair.
Het laatste schilderij dat Vincent in Auvers maakte was dat van die boomwortels uit 1890, dat in het Van Gogh hangt. In brede kringen is men van mening dat het Crows above the wheatfields is, maar dat is niet het geval .Ook dit schilderij "Kraaien boven een korenveld "is in het Van Gogh museum te vinden. De grote van Gogh Atlas is fraai geïllustreerd en lijkt meer op een prentenboek dan een wetenschappelijke verhandeling. Het geeft de feiten goed weer en de schrijvers verdienen een pluim omdat het allemaal goed in elkaar steekt en je weer meer kennis verschaft rond het fenomeen Vincent van Gogh. De heer De Brouwer uit Nuenen vertelde me vorig jaar dat hij op bedevaart naar Arles ging en achter een mijnheer aanliep die sprekend op postbode Roulin leek, een man met een ruige baard. Ja, als je zoveel weet van een voormalige dorpsgenoot, dan wil je steeds meer je kennis uitbreiden. Geniet van het mooie weer, de vakantie en vergeet niet ook wat cultuur op te snuiven. Kunstboeken, lezingen, adviezen, taxaties, rondleidingen, essay, meld je via deze blog.
Drs jjj artes admirans