Monday 30 July 2018

Nog een keer Kerkenbouw

De uitbarsting van katholieke kerkenbouw vanaf 1850

Column nr 515 dd 30 juli 2018

Geheel tegen mijn gewoonte in heb ik een wekelijkse column overgeslagen. Dat was overmacht en daar heb je jezelf maar bij neer te leggen. Gezondheid gaat boven alles en er moest wat gereviseerd worden, dat zijn tijd nodig had.
Die enorme hausse in de katholieke kerkenbouw had zeker voor een deel te maken met het herstel van de katholieke hiërarchie in 1853 en vanuit de nieuwe bisdommen werd de kerkenbouw sterk geactiveerd omdat in de reformatie veel rk kerken waren overgegaan naar de protestantse eredienst. Niet alleen beleefde de kunst een groot reveil in de negentiende eeuw, ook de kerkenbouw zat in de lift en werd gestimuleerd door de overheid die waterstaatarchitecten ter beschikking stelde, die overigens ook nieuwe protestante kerken ontwierpen. Je kunt de architecten Pierre Cuypers en Tepe als exponenten van de katholieke emancipatie noemen. Cuypers bouwde alleen al in Amsterdam zes kerken, waarvan er nu nog drie over zijn o.a. de kerk aan het Spui. Deze kerk in onttrokken overigens aan de katholieke eredienst en wordt nu gebruikt voor concerten en bijeenkomsten. De andere niet meer als katholieke kerk in gebruik is de Vondelkerk. Tepe bouwde de Krijtberg in Amsterdam en de Nicolaas basiliek in IJsselstein. Theo Molkenboer bouwde in de stukadoorsgotiek , soms Neo Romaans, maar meestens Neo Gotisch .Voorbeelden hiervan vind je in West Friesland in Westwoud en 't Veld. Het moest allemaal eenvoudig en niet te duur. Sommige van die kerken hebben het geen eeuw uitgehouden en werden vervangen door robuuste kerkgebouwen. De hervormde kerk op de Markt in Schagen , ging in in  1895 in vlammen op en werd vervangen door een kerk in Neo Renaissance stijl  van architect Johan van der Steur. Tot op de dag van vandaag staat deze kerk fier op de markt. Is als het ware het centrum van Schagen en om die kerk en markt zijn er talloze kroegen en cafés en dat maakt dat deze plek het echte levende hart van Schagen is. De katholieke kerk van Schagen stond aan de Molenstraat, verder van het centrum. Deze kerk verving een oude kerk ,. bijna bouwvallig en in 1883 bouwde de hierboven genoemde architect Tepe een grote Neogotische kruisbasiliek.
Bij deze sluit ik de bespiegelingen rond het proefschrift van ex collega Herman Wesselink. We gaan volgende week kunstschilders van naam belichten en laten de architectuur,. hoe boeiend ook, even achter ons. Buiten de persoonlijke redenen hierboven genoemd, was het een prettige bijkomstigheid van ons land door een hittegolf werd geteisterd en dan leidt dat tot weinig activiteit en dien je zelf gas terug te nemen om de gezondheid niet te schaden. Kunstboeken, lezingen, adviezen, rondleiding etc. contact via deze blog 
drs jjj artes admirans.
Hierboven  nog een mooie impressie van de Vondelkerk in Amsterdam.


No comments:

Post a Comment